[Squat!net]

Door onze verslaggever donderdag 13 april 2000 NIJMEGEN – ‘Ik ben jankend het politiebureau uitgelopen, zo vernederd dat ik me voelde. Verschrikkelijk is het gewoon.’ Ondernemer Jan Rikken van Keukencentrum Rikken aan de Graafseweg in Nijmegen kan er niet over uit. Krakers hebben hun intrek genomen in een pand aan de Tweede Walstraat in het centrum, waar glas- en verfhandel Middendorp zat. Rikken is eigenaar van dat pand op de hoek met de Vlaamsegas en wil er na de zomer beginnen met het bouwen van een woon- en designcentrum – ook voor zijn eigen keukenzaak – en veertien appartementen. Om de Vlaamsegas, ‘berucht’ om zijn koffieshops, bijbehorende straathandel en incidentele schiet- en steekpartijen, een oppepper te geven. ‘En dat gebeurt je dit. Ik ben nota bene nog geen jaar eigenaar van het pand en gebruik het als opslagruimte. Ik heb net de sloopvergunning rond, was al bezig tanks te verwijderen. En nou zit dat gajes in mijn pand. En denk je nou dat ik ze er zomaar uit kan zetten? Nee hoor, ik mag weer vijfduizend gulden spenderen aan een kort geding. Werkelijk, alsof ik een projectontwikkelaar ben die er op uit is een pand zo lang mogelijk leeg te laten staan. Ik heb hier geen woorden voor.’ Volgens de krakers was de voornaamste reden om het pand te kraken het feit dat ze woonruimte zochten. ‘En er is nog steeds een groot tekort aan betaalbare woonruimte. Tenminste, als je wat betaalbaars wilt, kom je in een flatje in Dukenburg terecht.’ Ze zeggen het verder niet eens te zijn met het feit dat er boven het nieuwe woon- en designcentrum geen sociale woningbouw komt. ‘Terwijl daar vooral in de binnenstad een grote behoefte aan is.’ Verder willen ze met hun kraakactie de leegstand aan de kaak stellen. ‘Het is een protest tegen mensen die panden leeg laten staan.’ De krakers, die er met zes mensen wonen, zeggen nog niet te weten of ze het pand vrijwillig zullen verlaten als de rechter dat bepaalt.

[squat!net]

Gezien de vele fouten en onjuiste informatie in het ‘apologie- stuk’ van ‘Wouter’, nemen we maar eens de moeite te reageren.

Wouter schrijft – om te beginnen – dat hij het laf vindt dat wij ons stuk over de oprotpremie voor de krakers aan het Stations plein in Nijmegen anoniem hebben geschreven. Wouter is voor ons al even anoniem: wij kennen geen Wouter die aan het Stationsplein heeft gewoond. Navraag bij een andere Stationsplein-kraker levert ook geen duidelijkheid. Overigens interesseert het ons ook niet zoveel hoe iemand precies heet. Zo lijkt het ons ook niet zo rele vant wie wij precies zijn. Wij zijn gewoon andere krakers uit Nijmegen, die niet zo blij zijn (zacht uitgedrukt) met de gang van zaken rond het ‘Stationsplein’.

De mensen van het Stationsplein hebben een oprotpremie aangenomen van huurder De Arbeidsvoorziening. Voor dat geld hebben ze beloofd per 1 december het pand vrijwillig, en met de stille trom, te verlaten. Zo kon de Arbeidsvoorziening voldoen aan zijn verplich tingen tegenover eigenaar, Van de Water BV. Bovendien is afgespro ken dat de niet onaanzienlijke schade die aan het pand is toege bracht niet op de krakers zou worden verhaald. Wij zijn het er niet mee eens dat op zo’n manier een oprotpremie is aangenomen. Bovendien, zoals we al eerder schreven: het heeft er veel van weg dat de krakers het geld zuiver in hun eigen zak hebben gestoken. Wij vinden dat zelfverrijking door middel van kraken. Het is ook gewoon niet waar dat het geld nog bij de advocaat geparkeerd staa t. Begin december is het geld aan de krakers overgedragen en ver deeld. Dat wil dus zeggen dat Wouter een loopje neemt met de waar heid in zijn stuk, óf dat hem door zijn collega-voormalige-bewo ners een oor is aan genaaid.

De krakers van het Stationsplein hebben er voor gekozen met de Arbeidsvoorziening af te spreken dat er geen ruchtbaarheid zou worden gegeven aan het oprotpremie-verhaal. Dat hield in: geen pers, maar blijkbaar ook: geen discussie met andere krakers of sympathisanten over het aannemen en de bestemming van het geld. Geheimzinnig-doenerij en leugens, als je eens informeerde naar de stand van zaken, waren het gevolg. Sommige krakers bleken toch wat loslippiger of eerlijker. Een ander gevolg is, dat het ook onmoge lijk is subsidie bij hen aan te vragen, zoals Wouter suggereert. Als je niet weet dat er geld voor goede doelen te vergeven is, dan kun je het ook niet aanvragen. Dat voor het geval men echt bereid zou zijn iets van het geld weg te geven.

Overigens hebben wij nog nooit gehoord van Buskruit en de Autonome Republiek Nijmegen, Hatert en Malden (ARNHEM). De Ludwiglaan is ons ook onbekend. Maar goed, dat kan ook aan ons liggen. Vanwege dit soort en andere vaagheden in Wouter’s stuk hadden we het niet serieus kunnen nemen en deze reactie achterwege kunnen laten. We vinden het echter belangrijk dat een eventuele discussie over het oprot-gebeuren wel juist en op basis van kloppende informatie ge voerd wordt.

Onze kritiek op de gang van zaken is kortgezegd gericht tegen: de geheimzinig-doenerij rond het aannemen van de oprotpremie en dat het er naar uitziet dat de Stationsplein-krakers alleen zich zelf verrijkt hebben met het geld dat ze aan hun manier van kraken ‘verdiend’ hebben. Wij vinden dat je het er in een open discussie over had kunnen en moeten hebben óf je zo’n premie wel aanneemt en wat je er vervolgens mee doet.

[squat!net]

TV Gelderland Teletekst bericht 28 Dec ’99

Nijmeegse krakers bedreigd

NIJMEGEN – De politie in Nijmegen stelt een onderzoek in naar de bedreigingen die maandagavond tegen een groep krakers geuit zijn.

Nadat de krakers maandagavond een leegstaand pand aan de Oude Kleefsebaan hadden betrokken, dreigde een man met twee honden ze nog dezelfde avond met een aantal bewapende vrienden het huis uit te zullen jagen.

De krakers maakten van die bedreiging melding bij de politie. De politie onderzoekt of de kraakactie een legale actie is en probeert na te gaan wie met geweld gedreigd heeft.

De Gelderlander dinsdag 28 december 1999

Pand aan Oude Kleefsebaan gekraakt

Door onze verslaggever BERG EN DAL – Een tiental krakers heeft gisteren het pand aan de Oude Kleefsebaan 154 in Berg en Dal bezet. Volgens een woordvoerder van de krakers was de woning al meer dan een jaar dichtgespijkerd. Een bijbehorende schuur is in gebruik bij de Stichting Hulpgroep Oost-Europa. Eigenaar van het complex en bijhorend bosperceel is een bosbouwbedrijf uit Aerdenhoudt. De krakers hebben gedurende de dag een aantal keren contact gezocht met de politie in Nijmegen, maar die vond het niet nodig poolshoogte te komen nemen.

Uiteindelijk is een delgatie van de krakers naar het politiebureau gegaan omdat zij bang waren voor een knokploeg.

[squat!net]

Per 1 december j.l. hebben de krakers van het Stationsplein in Nijmegen hun pand vrijwillig verlaten. Het pand dat op 27 maart ’99 werd gekraakt is eigendom van ‘van de Water BV’. Na de kraak hebben de krakers het pand behoorlijk uitgeleefd.

Tot onze verbazing waren de krakers plotseling verdwenen. Maar al langer deden er geruchten de ronde over een eventuele oprotpremie. Dat de krakers daar zelf nogal geheimzinnig over doen valt te begrijpen. Onlangs werd ons duidelijk dat zij maar liefst f25.000,- hebben aangenomen van de oude huurder. Die huurder, de Arbeidsvoorziening, was door het nog lopende huurcontract het pand verplicht uiterlijk 1 januari 2000 leeg op te leveren aan de eigenaar. De ‘krakers’ waren blijkbaar bereid hier vrolijk aan mee te werken. In het geheim werd een deal gesloten. De krakers zouden niet aansprakelijk worden gesteld voor de aanzienlijke schade die zij aan het pand hebben toegebracht en ze kregen daar ook nog eens f25.000,- voor.

Ze verlieten het pand vrijwillig en spraken met z’n tienen af tegen niemand iets te zeggen. Tot op heden hebben we nog niet kunnen merken dat er ook maar een gulden van het geld naar goede doelen is gegaan.

Welke idioot gaat nou kraken, sloopt het pand en wil er dan ook nog een keer financieel beter van worden. Misschien is het voor deze mensen een oplossing om als kraakwacht ergens in te trekken. Dan weet je tenminste meteen waar je aan toe bent.

Misschien later meer.

REAKTIE van een stationspleinkraker

[squat!net]

Nijmegen: Gelderlander, 2 december 1999 Krakers moeten uit boerderij ARNHEM – De krakers die sinds half oktober in een boerderij aan De Boel bij Ressen verblijven, moeten binnen vijf dagen vertrokken zijn. Dat is de uitkomst van het kort geding dat was aangespannen door de eigenaar van het vervallen pand,de Zandexploitatiemaatschappij K3. Volgens het gister bekend gemaakte vonnis zitten de ongeveer tien Nijmeegse krakers onrechtmatig in de boerderij, die op de nominatie staat om gesloopt te worden. Ter plaatse zal een recreatieplas in het Nijmeegse Waalspronggebeid worden aangelegd. Voor bewoning is het gebouw al lang niet geschikt meer volgens de eigenaar. Onlangs waren de krakers doelwit van een knokploeg die forse vernielingen aanrichtte. De eigenaar ontkent dat hij achter deze aktie zat. * wordt vervolgd *

[squat!net]

kraken in nijmegen: http://squat.net/nijmegen

PERSBERICHT Nijmegen, 4 november 1999

KRAAKACTIE TEGEN FLASH GORDON

Vandaag, op de vijftiende verjaardag van het gekraakte woonwerkpand de Grote Broek, hebben wij twee woningen aan de Kroonstraat in Nijmegen gekraakt. De woningen behoren tot het zogeheten ‘Kroonstraat-blok’ dat, als het aan de gemeente Nijmegen ligt, moet verdwijnen voor het omstreden nieuwbouwproject Flash Gordon. Door middel van deze actie willen we ons steentje bijdragen aan het verzet tegen dat project. Bovendien willen we aangeven dat de enkele jaren gelden gerenoveerde woningen blijvend bewoond moeten worden.

We kraken deze woningen ondermeer na tips uit de buurt over de ongewenste leegstand. Het lijkt erop dat de gemeente leegkomende woningen het liefst leeg laat staan of als wisselwoning in gebruik geeft. Op die manier wordt de buurt onleefbaarder voor de resterende oorspronkelij ke bewoners. Dat zal de gemeente alleen maar goed uitkomen: de bewoners zullen eerder bereid zijn te vertrekken. Behalve deze woningen wil het gemeentebestuur een uit de middel eeuwen stammend weeshuis en de Titus Brandsma-kapel slopen.

De oorspronkelijke bewoners van het ‘Kroonstraat-blok’ voeren al vele jaren actie tegen het Flash Gordon-project. Ze doen dat samen met meer dan honderd andere omwonenden, cul tuurhistorische verenigingen, milieu-organisaties en andere belangenorganisaties en actiegroe pen. Tegen de nieuwbouwplannen lopen voor meer dan honderd mensen en organisaties diverse procedures. Verschillende acties zijn gevoerd: van het ontvoeren van Flash’ maquette uit het Nijmeegse stadhuis tot spandoekacties bij officiële gelegenheden. Van het ‘taarten’ van de verantwoordelijke wethouder tot het inzamelen van (duizenden) handtekeningen en het houden van enquêtes. In augustus werd een middeleeuws (protest-) festival bezocht door meer dan 4000 mensen. Het Nijmeegs regenten-bestuur houdt echter voet bij stuk: Flash Gordonmoet er blijkbaar komen. De enige legitimatie: een partijpolitiek raadsbesluit. En wij ons maar verbazen over die veelbesproken kloof tussen de burger en de politiek?!

Nee hoor. Die kloof is er en wordt alleen maar in de hand gewerkt door dit soort besluiten. Door middel van onze kraakactie willen we bijdragen aan het verzet tegen Flash Gordon. Bovendien hopen we bij te dragen aan het leefbaar en strijdbaar houden van de buurt. En natuurlijk hebben, door de kraakactie, weer een paar mensen een dak boven het hoofd.

Voor nader commentaar kunt u terecht op xx – xxxxxxxx (voor deze gelegenheid); bij geen gehoor eventueel: xxx -xxxxxxx. Voor meer informatie over Flash Gordon en het verzet ertegen: Werkgroep Hessenberg, p/a Daalseweg 30, 6521 GM Nijmegen, 024 – 3237544.

Krakers en kraaksters Nijmegen

PERSBERICHT Nijmegen, 5 november 1999

GEKRAAKTE PANDEN KROONSTRAAT DOOR ME ONTRUIMD

De twee panden die wij gisteren aan de Kroonstraat in Nijmegen hadden gekraakt zijn vandaag rond 17.00 uur ontruimd door de ME. Daarbij is onnodig geweld gebruikt. Eén van ons werd door een ME-er twee maal met de vuist in het gezicht geslagen. Dit gebeurde terwijl slechts lijdelijk verzet werd gepleegd. De woningen zijn door de gemeente meteen na de ontruiming, onder bescherming van de ME dichtgeplankt. Ook een andere woning in het blok – niet gekraakt maar wel leeg – viel dit lot ten deel.

Meteen na onze kraakactie van gisteren, heeft onze advocaat contact gezocht met de officier van justitie (OvJ) in Arnhem, mevrouw Fröberg. Dit gebeurde om te voorkomen dat de woningen al te snel ontruimd zouden worden op grond van artikel 429sexies van het wetboek van strafrecht. Dat artikel stelt het kraken van een woning die korter dan een jaar leegstaat strafbaar. De betreffende woningen stonden twee tot vier maanden leeg. Wij menen echter dat de betreffende regeling niet opgaat voor panden die door de eigenaar bestemd zijn om gesloopt te worden. Voor het ‘Kroonstraat-blok’ zijn op 30 augustus jl de sloopvergunningen afgege ven.

Vandaag is het overleg met de OvJ door ons voortgezet. Zij bleek goed aanspreekbaar. De gemeente had haar laten weten dat de twee woningen wisselwoningen waren en dat één van de woningen binnenkort ook als zodanig in gebruik zou worden gegeven. Wij hebben naar voren gebracht dat wij die ene woning zouden verlaten, als die werkelijk als woning gebruikt zou gaan worden. Aan de andere kant meenden we dat de andere woning niet ontruimd zou moeten worden. De OvJ vond dat niet onredelijk en zou om drie uur nieuw overleg met politie en de gemeente hebben.

Om ongeveer vier uur verschenen er bij de panden medewerkers van de gemeente met platen hout. Zij zeiden dat ze de woningen kwamen dichtplanken. Ze begonnen alvast met een niet- gekraakte woning in het blok. Even later verscheen de politie: de panden moesten ontruimd worden, discussie was niet mogelijk. De OvJ gaf plotseling niet thuis: we moesten ons maar tot de gemeente Nijmegen wenden.

Tegen vijf uur verscheen vervolgens de ME. De deuren van de twee woningen werden inge beukt. Uit een woning werden drie mensen weggedragen, uit de andere vier. De woningen werden vervolgens dichtgeplankt.

We vinden het nogal vreemd dat de OvJ – ondanks het goede overleg dat mogelijk leek – ineens niet meer aanspreekbaar bleek. We vinden het nog vreemder dat de gemeente te bewonen panden dichtplankt. We zien dat als een intimidatie naar de buurt. Het was de bedoeling van onze kraakactie die buurt mee leefbaar te houden. De gemeente lijkt het tegendeel te beogen. Op die manier heeft ze een nieuwe stap richting Flash Gordon gezet.

De door de politie mishandelde persoon zal daarover een schriftelijke klacht indienen. Een poging dat ter plekke te doen werd niet gehonoreerd: de klager moest maar naar het bureau.

Krakers en kraaksters Nijmegen

[squat!net]

Inmiddels hebben ze binnen al aardig wat werk verzet. De boerderij mag dan wat verwaarloosd zijn, voor Eli en Daphne is het een droom. Ze hebben zelfs één van de stallen al ingericht als museum. Een aantal spullen zoals een ploeg, een oude ‘karnmolen’ en zelfs oude foto’s is daar al opgesteld. “Zomaar gevonden en moet je kijken wat een prachtige schouw. En dat gezandstraalde glas op de deur” vertellen de ‘gidsen’. “De draagbalken zijn nog goed en het dak lekt niet.”
Een dissonant vormen de houten schotten voor de ramen. Dat vinden de nieuwe bewoners zelf
ook. “Het kan niet anders. We hebben al gehoord dat het bedrijf dat hier wil beginnen, ons
eruit wil hebben. Je weet nooit wat er gaat gebeuren. Het zou wel erg jammer zijn, want we
willen hier nog wel even blijven. Die recreatieplas komt er voorlopig toch nog niet Op de plankaart heet het de Oosterhoutse Plassen. We hebben de buren op de hoogte gebracht, ze hebben een brief gekregen met onze ideeën.” Want mochten ze langer kunnen blijven, dan zijn er ook al plannen. Zo willen ze kunstenaars de mogelijkheid bieden om zich op de Boel te ontplooien. Ook kinderen zijn welkom bij de projecten, die ze willen houden. De stallen kunnen eventueel dienen als creatieve ruimtes. In de gang staat een kist pruimen. “Gekregen van Groen Front als welkomstgeschenk”, lacht Daphne, die er meteen maar eentje pakt en opeet. JED heeft al goede contacten met het Front, de actiegroep tegen de Betuwelijn, opgebouwd. “We kunnen elkaar samen helpen”, vult Eli aan, die niet veel kwijt wil over eventuele meerdere kraakacties rond de Waalsprong of Betuwelijn. “Dat gaan we niet zeggen. Maar er is veelleegstand en de mensen zoeken huizen…”
Voorlopig richten ze zich op hun nieuwe stek aan de rand van de Waalsprong. Tussen de peren en de pruimen. Het laatste stukje stiltegebied, zo lijkt het. Met als hamvraag: hoe lang nog? JED heeft de sprong gewaagd en moet afwachten hoe lang de overheid tolerant is.

squamb

Hieronder het krantenartikel dat geschreven is door onze woordvoerder en geplaatst op 10 juli ’99 in de Gelderlander. Dit naar aanleiding van de uitspraak van de Arnhemse rechter Van Oostveen bij het kort geding van de Schependomlaan te Nijmegen. Dit werd dus ook in de krant geplaatst. De foto die boven het artikel staat is tijdens een axie-kraak in ’94 tegen de toen nog geldende APV in Nijmegen gemaakt. Het onderschrift luidde ‘Kraken vormt over het algemeen een protest actie tegen ongerechtvaardigde leegstand, aldus Louis Sévèke.’ Dit is dus onze reactie de rechtspraak te Arnhem op dit moment.

Over kraken, eigendom en maatschappelijk belang

De Arnhemse rechter J. van Oostveen heeft zich, zo staat in De Gelderlander van 2 juli j.1., op het standpunt gesteld dat het zuivere kraken van een pand voldoende spoedeisend belang zou opleveren om in kort geding een ontruiming te vorderen. Een zotte uitspraak voor een rechter, vindt L. Sévèke. Ik ga er maar even van uit dat de rechter die uitspraak daadwerkelijk gedaan heeft. Naar de letter kan het niet, naar de geest komt het overeen met het beleid dat in de afgelopen jaren bij de rechtbank in Arnhem gevoerd is. Veel Nijmeegse kraakpanden zijn door de Arnhemse rechter ontruimd, zonder dat deze zich voldoende verdiept had in de belangen van de krakers of in het maatschappelijk belang leegstand tegen te gaan. Andersom lijkt de rechter veel waarde te hechten aan het belang van eigenaren en de argumenten waarmee ze dit onderbouwen. De meest beschamende rechtsgang en uitspraak vonden plaats in het kort geding van de gemeente tegen de krakers van het pandje op het Limos-terrein. Voor de gefingeerde opslag van wat tuingereedschap moesten de krakers het veld ruimen. Het betreffende pand staat nu, twee jaar later, nog leeg.

Maar hoe zit het nu met dat schijnbaar heilige eigendoms recht? En hoe zit het met die belangen? En wanneer zijn ze spoedeisend? Wat is er juridisch, aan de hand en wat maatschappelijk? Kraken is, hoe je het ook wendt of keert, een inbreuk op iemand anders eigendomsrecht. Dat eigendomsrecht is in het privaatrecht het ‘meestomvattende recht’. Dat wil echter nog niet zeggen dat een eigenaar alles met zijn eigendom mag doen. Zo kan het algemeen belang inbreuken op het eigendom nodig maken: de overheid kan een eigendom onteigenen, als daar belangrijke doelen mee gediend zijn. Bovendien mag iemand een ander niet tot last zijn met zijn eigendom; je muziekinstallatie kan in beslag genomen worden als je overlast veroorzaakt en de overheid of de rechter kan je dwingen een bouwsel te slopen dat je buren het zonlicht ontneemt. Dient kraken nu ook een hoger belang? Dat kan wel degelijk.

Kraken vormt, naast dat het de krakers en anderen woon- of werkruimte verschaft, over het algemeen een protestactie tegen ongerechtvaardigde leegstand. Die leegstand wordt ook door de overheid bestreden, onder meer door het vorderen van leegstaande panden. In de jaren zeventig en tachtig werd door velen het kraken gezien als een juiste vorm van wetsovertreding om de leegstand aan te pakken. Daarnaast was het een goed middel tegen de woningnood. Door de signalen die van het kraken uitgingen, maar ook om dat zelfde kraken tegen te gaan werd door landelijke en lokale overheid nieuwbeleid gemaakt. De woningnood werd intensiever bestreden, veel kraakpanden werden gelegaliseerd en er kwam een leegstandswet. Die wet diende juist die ongerechtvaardigde leegstand tegen te gaan. Het bleek door het gebrek aan middelen een lege huls: de leegstand werd mondjesmaat bestreden, krakers werd het moeilijker gemaakt.

Uiteindelijk werd het kraken ook nog strafbaar gesteld, wat het in de jaren zeventig en tachtig in beginsel niet was. De strafbaarstelling is echter beperkt. De landelijke wetgever (regering en arlement) heeft bepaald dat kraken alleen strafbaar is als sprake is van een woning en als die korter dan een jaar leegstaat: niet daadwerkelijk gebruikt wordt. Ook de wetgever vond dat langere leegstand maatschappelijk niet verantwoord was en dat de eigenaar van zo’n pand dus ook geen extra bescherming behoefde. De meeste panden die gekraakt worden, staan dus ook (veel) langer leeg. In dat geval zijn krakers niet strafbaar en dient een eigenaar zich tot de burgerlijke rechter te wenden. Die rechter moet onderzoeken of het belang van de eigenaar groter is dan dat van de krakers en (in kort geding) bovendien of het belang van de eigenaar voldoende spoedeisend is.

Veel rechters vinden dat het belang van de eigenaar over het algemeen groter is dan dat van de krakers, het betreft ten slotte zijn eigendom. Soms wordt ook geoordeeld dat hij zijn eigendomsrecht enigszins verspeeld heeft, omdat hij zijn pand wel erg lang leeg heeft laten staan en ook niet echt van plan is er iets mee te gaan doen. In kort geding komt daar nog bij dat de eigenaar in beginsel wel een belang kan hebben, maar dat dit ook wel op korte termijn moet gaan spelen. Als een eigenaar zijn leegstaande pand wil slopen, maar hij nog geen sloopvergunning heeft (aangevraagd) dan heeft hij geen spoedeisend belang. Datzelfde geldt als hij bij voorbeeld niet kan aantonen dat hij op korte termijn kan of wil verkopen of verhuren. Bij de rechtbank in Arnhem is vaker gebleken dat rechters niet erg serieus dat spoedeisende belang en de argumenten daarvoor bestuderen. Zij plaatsen zich daarbij niet alleen buiten de juridische voorschriften, maar ook buiten een maatschappelijke realiteit.

Rechter Van Oostveen zou afgelopen week gezegd hebben dat het ‘sociale tintje’ dat in het verleden aan kraken zat er inmiddels wel af zou zijn: Door zijn woordkeuze lijkt de rechter enigszins bevooroordeeld te zijn. Daardoor ziet hij de motieven van de krakers van het betreffende pand over het hoofd. De krakers protesteerden met de kraakactie aan de Schependomlaan, waar het kort geding over ging, tegen de voorgenomen sloop van het naar hun idee monumentale pand. Zij stonden in hun protest ook niet alleen: verschillende cultuurhistorische verenigingen verzetten zich ook tegen de sloop. Overigens was het nota bene de Eerste-Kamerfractie van de VVD die – toen gesproken werd over het strafbaar stellen van kraken – in een dergelijk geval begrip kon opbrengen voor krakers als actiemiddel. Andere panden in het centrum van Nijmegen zijn gekraakt als protest tegen leegstaande woonruimte boven winkels. Een terrein waarop door de gemeente een laks beleid wordt gevoerd en waar burgers veel begrip op kunnen brengen voor kraken als actiemiddel. Uit een enquête door De Gelderlander in 1996 bleek meer dan 55 procent van de ondervraagden in te kunnen stemmen met het kraken van dergelijke woonruimten. Overigens is het bestrijden van woningnood door krakers ook waar tevens in een eigen woonbehoefte wordt voorzien, niet minder sociaal dan tien of twintig jaar geleden. Leegstand bestaat nog steeds, soms gecamoufleerd door zogeheten kraakwachten. En woningnood bestaat ook nog steeds. Er zijn meer daklozen dan ooit en er zijn grote groepen mensen die te weinig geld hebben om de hoge huren op de, inderdaad wat ruimere, woningmarkt te betalen. Voor die laatste groep heeft hoogstens een verschuiving plaatsgevonden van absolute naar relatieve woningnood. In andere – recente – zaken en bij andere rechters blijkt het mogelijk te zijn tot een fatsoenlijker afweging te komen, dan vaak voor Nijmeegse panden bij Arnhemse rechters geldt. Elk Nijmeegs pand dat bij die rechtbank komt, lijkt te moeten wordn ontruimd. Ook als die ontruiming (voorzienbaar) tot hernieuwde – soms jarenlange – leegstand leidt. De Alkrnaarse rechtbank oordeelde in een kraakzaak dat het gebrek aan huisvestingsmogelijkheden en het – door de eigenaar – op sociaal onaanvaardbare wijze gebruikmaken van de woning, het kraken niet onrechtmatig maken. Een huurcontract tussen eigenaar en een gefingeerde huurder werd door de rechtbank in Den Bosch niet geaccepteerd.

Ik meen dat kraken, ook rond de eeuwwisseling, nog steeds een sociaal karakter heeft. Bovendien zijn inbreuken op het eigendomsrecht wel degelijk – juridisch en maatschappelijk – te tolereren.

Zij vormen sowieso niet altijd grond voor rechterlijk ingrijpen en al helemaal niet in een spoedprocedure: zonder spoedeisend belang geen ontruiming in kort geding. Mocht de rechtbank in Arnhem een dergelijke lijn nu wel openlijk gaan uitzetten, dan zal zo’n uitspraak in hogere instantie niet stand kunnen houden. Overigens zal een fatsoenlijke afweging in het geval van het monumentale pand aan de Schependomlaan niet veel baten. In dat geval beschikt de eigenaar immers over de benodigde sloop- en bouwvergunning. Zijn spoedeisend belang zal dus wel gehonoreerd worden. Die vergunningen heeft hij daar echter wel voor nodig.

Louis Sévèke Stichting Openbaarheid van Bestuur

ps. het Kraakspreekuur Nijmegen is te bereiken via ksu [at] dds [dot] nl

ksu nijmegen