[Squat!net]

De stand van kraken

---

DOOR DE ONTRUIMING VAN EEN GROOT AANTAL KRAAKPANDEN, EIND VORIG JAAR, ZIJN VEEL MENSEN IN AMSTERDAM OP STRAAT KOMEN TE STAAN. 00K ENKELE Z-VERKOPERS ZIJN HUN ONDERDAK KWIJT EN EEN GROTE GROEP ‘NIEUWE’ DAKLOZEN MOET MAAR ZIEN DAT ZE WEER ERGENS ONDER DE PANNEN KOMT.

Kraakpand aan de Huddekade Mathilde Karrer

Na het rumoer van de jaren zeventig en begin jaren tachtig heeft de krakerswereld lange tijd ogenschijnlijk een wat sluimerend bestaan geleid. Natuurlijk ging het kraken door, maar zowel overheid als kraakbeweging leken hun onverzoenlijke houding te hebben laten varen. De krakers gingen hun gang in hun zelfgetimmerde wereldje, de scherpe kantjes waren eraf en van luizen in de pels van de maatschappij verwerden ze geleidelijk tot hoeders van een subcultuur. Een subcultuur waarin het bruiste en broeide, maar waar de buitenwacht weinig van vernam, of in elk geval nauwelijks last van had.

Van tijd tot tijd ging het er nog altijd hard aan toe -een van onze verkopers verloor een aantal vingers tijdens een ontruiming- maar vaker was er sprake van ludieke acties. Waar de politie het goed vond dat met geluidswagens en live radiouitzendingen ontruimingen werden opgeluisterd en nieuws en instructies werden verstrekt, hadden de krakers soms de koffie klaarstaan als de ME hun zwaar gebarricadeerde fort had genomen.

Naar buiten toe ontstond een beeld van haast gezellige onderonsjes; de Swiebertjes versus de Bromsnorren van deze tijd. Sinds een paar maanden lijkt het tij te zijn gekeerd. De dijken rond het poldermodel beginnen te scheuren, de blikken worden grimmiger, de posities worden weer ingenomen. De ontruiming van de Kalenderpanden joeg voor het eerst sinds jaren weer intellectuelen in de pen en sympathisanten de straat op voor grootscheepse steunbetuigingen. Krakers klommen op de barricaden voor keihard verzet. Ontruimingen in en rond de Tolstraat in de Pijp, en later van de Cineac, verliepen ineens niet meer volgens het bijna oubollige stramien van ludieke actie tegen milde dwang. Ook bij Z merken we dat er iets begint te broeien.

‘Joe from Scotland’ Foto: Mayanne Konst

Daklozen en krakers schurken tegen elkaar aan in het schemergebied tussen wonen en op straat slapen. Verschillende Z-verkopers hebben een krakersverleden, kraken nog steeds, of vinden tijdelijk onderdak als kraakwacht of in een leeg staand pand. En wanneer kort na elkaar enkele grote ontruimingen plaatsvinden, staan ineens honderden mensen extra op straat. Onder hen een aantal Z-verkopers.

Lance is niet te spreken over de aanpak van de politie. Op 19 december werd het blok kraakpanden in de Pijp waar hij onderdak had gevonden onaangekondigd ontruimd. “We hadden niet eens de kans om onze spullen een ander plekje te geven, je mocht alleen meenemen wat je kon dragen.”

Ook Margarita had een geimproviseerde woonruimte aan het Hendrick de Keijserplein. Een paar weken eerder had ze nog verteld hoe ze van een vervallen hok een mooie kamer had gemaakt. Zelf had ze er het nodige aan vertimmerd, de muren geverfd, en er wat meubeltjes in gezet. Haar huisgenoot John had haar nog gewaarschuwd. “Ik zei dat ze het niet zo mooi moest maken. In een kraakpand ben je nooit zeker, en als je er uitgezet wordt is alle moeite voor niets.”

ormaal kondigt de politie ontruimingsacties minstens een dag van tevoren aan, zodat bewoners tijdig hun spullen in veiligheid kunnen brengen. De Kalenderpanden zijn een breekpunt geworden, het einde van een status quo. De krakers pikten niet dat deze vrijplaats hen werd ontnomen, in weerwil van de mooie woorden in de nota’s over het broedplaatsenbeleid.

Foto: Mayanne Konst

Burgemeester, politie en andere gezagsdragers waren zeer ontstemd over de harde wijze waarop het bolwerk werd verdedigd. Maar met de stenen die ze in de slag om de Kalenderpanden richting ME wierpen, hebben de krakers ook hun eigen glazen ingegooid.

In de Pijp ging het om rond de honderd gekraakte woningen en rond de tweehonderd bewoners. Om een veldslag te voorkomen, was van overheidswege besloten zonder aankondiging binnen te vallen. Die actie heeft tientallen mensen met de kerst de kou in gejaagd. Margarita slaapt nu ergens in de stad in een ruimte met vier anderen. Geen ramen, matrassen op de grond, en uit de kraan komt alleen koud water. John is na de ontruiming maar weer op straat gaan slapen, de kou ten spijt. “Wie niet in een kraakpand terecht kan, komt op straat terecht. Maar de krakers en de daklozen staan ver van elkaar af. Het zijn verschillende werelden. Echte krakers zie je de Z niet verkopen, en onder de Z-verkopers zijn nauwelijks echte krakers. Ik maak alleen van de gelegenheid gebruik wanneer in een groot kraakpand kamers vrij zijn. Maar ik vertel daar niemand dat ik dakloos ben.”

Twee ‘echte’ krakers die wel de Z verkopen, zijn Bart uit Polen en Lucian uit Slowakije. Zij bevestigen dat Nederlandse krakers zelden of nooit met de daklozenkrant staan. Zelf doen ze dat wel, omdat ze als niet-EU-ingezetenen niet in aanmerking komen voor een uitkering of regulier werk. Volgens Bart zijn er zo veel Oost-Europeanen die kraken omdat ze geen keus hebben. “Voor Nederlanders is de noodzaak minder groot. Voor hen is het, zeker op den duur, makkelijker om aan woonruimte te komen. Wij hebben geen schijn van kans. Bovendien kan ik als kraker leven zoals ik wil. Het is misschien niet altijd makkelijk, maar ik ben er gelukkig mee.”

Foto: Mayanne Konst

“Wat in de Tolstraat gebeurd is, is belachelijk,” vindt ook hij. Bart woont sinds vier jaar in Amsterdam in kraakpanden, speelt in een punkband en is zich aan het bekwamen in het maken van zeefdrukken en tattoos. “Het hing al een tijdje in de lucht dat er ontruimd zou gaan worden. Maar de ontruiming zou aangekondigd worden, en niet zoals nu dat ‘s ochtends niemand ergens van wist en ‘s middags iedereen op straat stond. Een jaar of twee geleden waren er misschien een handjevol ontruimingen per jaar, nu ontruimen ze soms binnen een week, zoals bij de Cineac.”

Zelf heeft Bart ruim twee jaar in de Hugo de Grootstraat gewoond, met twee anderen. “Het huis stond drie jaar leeg toen we het kraakten. Er waren al een hele tijd sloopplannen, maar die werden steeds verder uitgesteld. We kregen van de zomer een brief met de ontruimingsdatum. We zijn netjes weggegaan, want we hadden goed contact met de huiseigenaar. Op dit moment ben ik echt dakloos. Er zijn nu veel mensen die rondzwerven van kraakpand naar kraakpand; een nachtje hier, een nachtje daar. Maar we hebben alweer een pand op het oog. Kraken is misschien een wat onzekere vorm van wonen, maar als je niet zo’n depressief leven wilt leiden waarin je je een slag in de rondte moet werken alleen om je dure huis te kunnen betalen, is het goed te doen. Ik heb inmiddels veel vrienden hier en ik kan meestal wel ergens terecht. Maar degenen die twee maanden geleden aankwamen, hebben echt een probleem. De toekomst zie ik duister in, heel duister. In Berlijn had je ook een heel grote kraakbeweging, die is helemaal weggevaagd. Nederland is daar toleranter in, maar ook hier is de politie strenger geworden. Ze zullen het echter niet kunnen tegenhouden. Als mensen op straat komen te staan, gaan ze kraken. Ze moeten ergens heen, ze geven niet zo snel op.”

Foto: ANP

Met twee anderen heeft Lucian een etage gekraakt in Oud-West. Ook hij woont al bijna vier jaar in Amsterdam. Een van zijn huisgenoten werkt, de ander studeert. Ze hebben goed contact met hun buren en betalen een vergoeding voor gas, water en licht. Naast de tv staat een playstation-set en de woning onderscheidt zich qua inrichting nauwelijks van een studentenhuis. Lucian zoekt de nuance. “Je moet het ook een beetje van de andere kant bekijken. Sommige krakers maken er een puinhoop van. Je moet compromissen sluiten om tussen de normale mensen te wonen. Maar bij de Kalenderpanden hebben ze echt geprobeerd compromissen te sluiten en die werden genegeerd. De krakers hebben een eigen subcultuur, die heeft ook recht om te bestaan. En zolang ze anderen niet lastigvallen, moet dat kunnen.”

Op dit moment woont Tonie bij Lucian in. Ook Tonie zat in de Pijp. “We zaten daar omdat we tegen de sloop waren; ze willen daar heel dure panden neerzetten. Het was een actie tegen het platgooien van wat betaalbare woningen waren. Ik ben tegen leegstand. Dat vind ik het allerergste wat er is. En er staan zoveel panden leeg die wachten om gesloopt te worden, zodat men er dure yuppenwoningen neer kan zetten.”

Beiden geven toe dat het in de Pijp uit de hand begon te lopen. Tonie: “Ze waren blij dat we weg waren. Het werd daar wel een puinhoop. Je hebt krakers die er echt wat van willen maken, maar je hebt ook toeristenkrakers. Veel Spanjaarden, Italianen en Engelsen komen naar Nederland toe, blijven een jaartje, en trekken zich van niemand iets aan. Dat zijn degenen die het verpesten voor de krakers die wel goede bedoelingen hebben.”

Kraakpand aan de Weteringschans – de woonkamer Foto: Mathilde Karrer

Ook hun huisgenote Floor kraakt uit principe. “Zo kun je aan de buitenwereld laten zien dat er iets niet goed zit. Als je vertelt dat je kraakt, reageren mensen soms nogal verbaasd. Ze hebben vaak niet in de gaten dat er toch nog zo’n grote leegstand is in de stad. Ze weten wel dat er woningnood is, maar niet dat het pand naast hen al drie jaar leegstaat.”

Z-verkoper Peter heeft in de jaren zeventig in de kraakscene gezeten. Volgens hem is er veel veranderd. “Ik vind dat er de laatste tijd zowel van de krakers als van de overheid te veel agressie uitgaat. Vroeger was het heel anders. Als we zagen dat een pand een tijdje leegstond, dan kraakten we het, zochten de eigenaar op, gingen een gesprek met hem aan. Toen moest iets zes maanden leegstaan, dan mocht je kraken. Nu moet het een jaar leegstaan. Waarom? Ze willen het daklozenprobleem aanpakken, maar laten die panden leegstaan. Je zou er bij wijze van spreken na een maand al mensen in moeten zetten. Zo krijg je er alleen maar daklozen bij.”

Ook Peter merkt dat de druk op de opvang toeneemt. “Probeer maar eens een bon te krijgen voor het Stoelenproject. Bij het Leger des Heils, waar ze die bonnen uitdelen, is er elke keer weer mot. Er is veel te weinig opvang en op straat komen er steeds meer mensen bij. En wat doen die Spanjaarden hier op straat, die hier onze plaatsen innemen? Ik gun iedereen een dak boven zijn hoofd, maar die lui komen hier goedkoop vakantie vieren. Ze moeten meer lege panden beschikbaar stellen aan daklozen om het daklozenbeleid te steunen. Meer kans geven om mensen als kraakwacht op een pand te laten passen, desnoods tegen een bepaalde vergoeding. Ik begrijp best dat mensen wantrouwen hebben tegen daklozen, maar dankzij Z leren ze ons een beetje kennen en zullen ze misschien minder snel denken dat we onbetrouwbaar zijn.”

Kraakpand aan de Weteringschans – de kamer van Robert Foto: Mathilde Karrer

Veel speculanten zetten tegenwoordig kraakwachten in lege panden om te voorkomen dat er gekraakt worden. Vaak gaat het dan maar om twee of drie mensen die in enorme kantoorgebouwen zitten. Om dat soort situaties te voorkomen pleit Peter er dan ook voor het systeem van kraakwachten centraal te organiseren. “Wat de overheid zou moeten doen is die lege panden, desnoods geregistreerd, vrijgeven tot er wat mee gebeurt. Er moet geselecteerd worden. Ze moeten die verschillende groepen die niet bij elkaar passen niet samen in een pand zetten. Er moeten goede afspraken worden gemaakt. Dan krijgen ze meer overzicht en weten ze ook wat voor mensen problemen geven. Dan houden ze het veel meer in de hand en hoeven ze ook niet met harde hand te ontruimen.”

FLIP VAN DOORN / Daklozenkrant Z, 10 feb 2001

---

EEN VERSTOORDE STADSOASE

---

DE HELE OMGEVING VAN AMSTERDAM WAS VEROVERD DOOR DE OPRUKKENDE STAD. DE HELE OMGEVING? NEE, EEN KLEINE BOERDERIJ BLEEF ZICH VERZETTEN. TOT ONGENOEGEN VAN HET STADSDEEL.

(…) vertoonde het dak van de boerderij opeens enorme gaten foto: Joost Vermeulen

Het is de rafelrand van Amsterdam. Een hondenvereniging en een duivenclub hebben er hun onderkomen gevonden. Iemand houdt er wat pony’s. Op een veldje staan de laatste echte stadsnomaden met hun caravans. En dan is er nog die ene boerderij. Ingeklemd tussen de katholieke dodenakker en de oprukkende kantoorkolossen van het industrieterrein Teleport ligt onder aan de Spaarndammerdijk de monumentale hoeve ‘Ons genoegen’, laatste overblijfsel van het rijke agrarische verleden van dit gebied.

Ooit stonden er langs deze dijk en in de daarachter gelegen Overbraker binnenpolder tientallen boerderijen. Alleen deze ene, uit 1880 stammende boerderij van de familie Hogenes heeft uiteindelijk de strijd tegen de oprukkende stad overleefd. Gelukkig was de boerderij eigendom van het stadsdeel Westerpark. Dat wordt geregeerd door GroenLinks en de PvdA. Die hadden ooit beloofd dat deze laatste boerderij behouden zou blijven. Als een oase van rust in de drukke stad. Een klein stukje van de al zozeer aangetaste groene long van de stad leek voor de komende generaties behouden.

Maar ergens ging iets mis. Eind vorig jaar vertoonde het dak van de boerderij opeens enorme gaten. Het meer dan honderd jaar oude toegangshek lag gebroken op de oprit. De ramen waren kapotgeslagen en de dakgoot hing los. Plotseling stond er niet langer een prachtig monument maar een potentiele bouwval.

“De boerderij was nadat de laatste bewoner ongeveer een jaar geleden was vertrokken al in zo’n slechte staat dat het onverantwoord was hem te laten bewonen. Het enige wat wij hebben gedaan is, in afwachting van de plannen voor een nieuwe bestemming, opdracht geven het pand onbewoonbaar te maken. Anders was het gekraakt, en dat zou zeker gevaarlijke omstandigheden hebben opgeleverd,” was het eerste commentaar van Martine Fransman, de wethoudster van GroenLinks onder wier verantwoordelijkheid de boerderij valt.

“Het stadsdeelbestuur heeft niet alleen nagelaten haar eigendom goed te onderhouden, het heeft moedwillig dit pand vernield.” Cor Thesing, een bewoner van de vlakbij gelegen Spaarndammerbuurt kan zijn emoties bijna niet bedwingen wanneer hij de enorme puinhoop in de boerderij bekijkt. Overal stukgeslagen muren. De meer dan honderd jaar oude planken vloer is op vijf plaatsen kapotgezaagd. Oude dakpannen, per stuk al meer dan een tientje waard, zijn moedwillig aan stukken gegooid. De monumentale schouw, volgens kenners een kapitaal waard, is woest weggehakt.

De berichten van Cor Thesing en andere buurtbewoners die de schade met eigen ogen hadden gezien, resulteerden vrijwel direct in een algemene volkswoede. Het wijkcentrum zegde steun toe aan de boze buurtbewoners en al op dinsdagochtend hingen alle straten vol met affiches die opriepen mee te doen aan de reddingsactie van de boerderij. “Het eerste wat we dachten was: als het bestuur het niet kan, dan gaan we het zelf doen,” vertelt Martin, de onbenoemde woordvoerder van de actievoerders. In het weekend van 20 januari kraakte hij met veertig sympathisanten de vernielde boerderij.

Martin: “Hoewel de schade die door het stadsdeel is aangericht echt enorm is, werd een ding direct duidelijk. Dit pand is niet zo gevaarlijk dat het echt onbewoonbaar gemaakt had hoeven worden. Het bouwkundig rapport waarop het bestuur zich beroept is op z’n zachtst gezegd twijfelachtig. Ons is ook niet duidelijk geworden wie eigenlijk heeft bepaald dat het niet te bewonen zou zijn.”

Ook Piet Vink van het Wijkcentrum Staatsliedenbuurt heeft scherpe kritiek op het bestuur. “Uit het rapport zou moeten blijken dat restauratie meer dan een ton zou moeten kosten. Dat is echt schromelijk overdreven. Ik verdenk het stadsdeelbestuur ervan dat ze dit rapport wil gebruiken om ofwel te kunnen slopen of het gemakkelijk van de hand te kunnen doen. Wat ook raar is, is dat juist het interieur waarvan het stadsdeelbestuur wist dat het waardevol was zo is toegetakeld.”

“Jullie politici hebben veel vernield, maar het is tot hier en niet verder!” Vol opgekropte woede bestookten ruim honderd buurtbewoners de wethouder tijdens een emotionele commissievergadering, die geheel gewijd was aan de kwestie-Hogenes. “We vertrouwen jullie niet langer. Als jullie zo met ons erfgoed omgaan, dan moeten jullie opkrassen.” De wethouder raakte danig in verlegenheid toen zij niet alleen met verwijten maar ook met kritische vragen werd bestookt. Want hoe zat het nu precies? Wanneer en door wie was nu eigenlijk besloten om de boerderij onklaar te maken? En wat was de rol van de hoofdambtenaar Evert Verhagen? Deze topambtenaar is tevens projectleider voor het voormalige Westergasfabriekterrein dat vorig jaar voor een habbekrats aan een projectontwikkelaar werd weggeven.

Het enige wat wij hebben gedaan is (…) opdracht geven het pand onbewoonbaar te maken foto: Mayanne Konst

“Was het,” zo suggereerde een van de vragenstellers, “zo dat de heer Verhagen al een koper voor de grond had en dat er alleen nog maar een goed voorwendsel nodig was om de boerderij te kunnen slopen?” Er kwam geen duidelijk antwoord. Een ander ding werd gaande de vergadering wel steeds duidelijker: het ambtelijke stuk, dat onder zijn verantwoordelijkheid was geschreven, staat vol halve waarheden en verdraaiingen, en essentiele informatie ontbreekt. Waarom was bijvoorbeeld het bouwkundig rapport dat al in september vorig jaar bij de wethouder bekend was nooit aan de leden van de raad gestuurd? De wethouder had geen antwoord. Het enige wat ze telkens weer herhaalde was dat zij oprecht van mening was dat het pand in zeer slechte staat verkeerde. En dat het stadsdeelbestuur zich ernstige zorgen maakte om de veiligheid van de mensen die nu in de boerderij bivakkeerden. De vergadering werd vroegtijdig en zonder duidelijke uitspraken van het dagelijks bestuur afgebroken.

Binnenkort komt het bestuur echter met een voorstel. “Wij willen op korte termijn ongeveer vijf geinteresseerde partijen die zich nu al hebben aangemeld plannen laten opstellen in de recreatieve sfeer. Daaruit maken wij dan een keuze,” zei wethouder Fransman in Het Parool.

“Dat is absoluut onaanvaardbaar,” lieten de bezetters van de boerderij daarop weten. “Alleen de buurt kan de boerderij nu nog redden. Dat heeft de manier waarop het tot nu toe is gegaan toch duidelijk gemaakt! Wij vertrouwen marktpartijen niet. Er is maar een echte eigenaar denkbaar, en dat is de buurt.”

De boze buurtbewoners hebben intussen zelf een plan opgesteld. Men wil van de boerderij een soort ecologisch centrum maken. Woordvoerder Martin: “Het bestuur moet de boerderij en het land voor een gulden overdragen aan de stichting, die vervolgens aan het werk gaat.”

De auteur zit in de stadsdeelraad westerpark namens de partij Buurt & Gemeenschap

JOOST VERMEULEN / Daklozenkrant Z, 10 feb 2001

---

Snel uitspraak over kraakactie van gemaal

---

Snel uitspraak over kraakactie van gemaal

Door onze verslaggeefster

NIJMEGEN – Over vier dagen is er helderheid over het lot van de krakers van het gemaalwachtershuis in Nijmegen. Het Polderdistrict Groot Maas en Waal eiste gisteren in een kort geding voor de rechtbank van Arnhem dat de krakers de woning aan de Ubbergseweg binnen vijf dagen verlaten. De krakers waren niet aanwezig om zich te verdedigen.

Het Poderdistrict heeft de woning verkocht en wil zo snel opleveren aan de koper. ‘Zolang de krakers nog in de woning zijn, kan het Polderdistrict geen kant op’, zegt de raadsvrouw van het Polderdistrict.

Het voormalige gemaalwachtershuis van het Hollandsch-Duitsch Gemaal is sinds 22 januari gekraakt. Aanstaande dinsdag doet de president van de rechtbank uitspraak.

[squat!net]

---

[reklame] Z daklozenkrant met artikelen over kraken

---

Het laatste nummer van de Z, dd 10-2, heeft enkele artikelen over kraken. Een algemeen artikel en eentje over boerderij Hogenes. voor slechts 2,50 te koop bij de verkoper op straat.

Inhoudsopgave artikelen:

-Verstoorde stadsoase
over boerderij Hogenes

-De Witte Jas gaat dicht

-Motivatie versus bureaucratie
woonwerkprojekt

-Einde Binnestad?
over een stadsdeelraad voor het Centrum

-De stand van het kraken

-De volksvijand
over besmettelijke ziekten in heden en verleden.

De komende anderhalf week te koop op straat. de Z is ook op internet te vinden: http://www.zmagazine.nl/

[squat!net]

---

Polderdistrict daagt krakers voor de rechter

---

Uit de Gelderlander van 13 februari 2001

Door onze verslaggeefster
NIJMEGEN – Het Polderdistrict Groot Maas en Waal eist donderdag in een kort geding voor de rechtbank in Arnhem dat de krakers van het gemaalwachtershuis vertrekken. Sinds enkele weken wonen drie krakers in het huisje aan de Ubbergseweg in Nijmegen, waar vroeger de gemaalwachter van het Hollandsch-Duitsch gemaal woonde. Het polderdistrict heeft een koopovereenkomst met een particulier gesloten en kan de woning niet opleveren zolang de krakers erin zitten.
Directeur J. Knoops van het polderdistrict reageerde eerder verbaasd op de kraakactie omdat de woning volgens hem nog geen jaar leeg stond en de verkoop net in een beslissende fase verkeerde.
De krakers wilden graag een gesprek met de koper van het huisje om te bezien of ze gedurende de verbouwing van het pand wellicht zouden kunnen blijven. Het gemaalwachtershuis verkeert in vervallen staat.
Volgens Knoops stelden de krakers een voor het polderdistrict onacceptabele eis toen ze aangaven alleen met de kopers en niet met de huidige eigenaar, het polderdistrict, te willen overleggen over een eventueel vertrek. Volgens de krakers zouden bij een gelijktijdig gesprek met de twee partijen de belangen te veel door elkaar lopen. Ze zeggen uiteindelijk het gevoel te hebben gekregen dat het polderdistrict eigenlijk niet wilde onderhandelen.
Na de renovatie van het gemaal twee jaar geleden wilde Groot Maas en Waal de woning laten slopen. De monumentencommissie van de gemeente Nijmegen voorkwam vervolgens dat de sloopvergunning werd afgegeven. Toen de gemaalwachter verhuisde, is het huis verkocht aan mensen die er ook in willen gaan wonen. Knoops: ‘Maar we wil-len niet naar de notaris om de koop te bezegelen als we het huis niet kunnen leveren. En leveren gaat niet als er krakers in zitten.’
Wanneer de rechter het polderdistrict in het gelijk stelt, moeten de krakers binnen vijf dagen uit het gemaalwachtershuisje zijn.

[squat!net]

---

BUURTBEWONERS VREZEN VOOR TOEKOMST BOERDERIJ

---

Stadsdeel maakt Hogenes kraakonvriendelijk

De oude boerderij Hogenes aan de Spaarndammerdijk Foto: Jaap Wals

SPAARNDAMMERBUURT – De oude boerderij Hogenes aan de Spaarndammerdijk gaat een onzekere toekomst tegemoet. De buurtbewoners, die op dit moment de boerderij bezetten, zien het liefst dat het oorspronkelijke karakter van de mogelijk monumentale boerderij bewaard blijft. Stadsdeelraad Westerpark, die zelf opdracht gaf het pand onbewoonbaar te maken voor krakers, wil (markt)partijen hun plannen voor de boerderij laten indienen.

Cor Thesing, woordvoerder van de buurtbewoners vertelt: “De van 1880 daterende boerderij werd vroeger bewoond door de familie Hogenes. Na de dood van meneer Hogenes bleef mevrouw er wonen tegen een geringe huur. Voorwaarde was dat het pand onderhouden moest worden, zoals vermeld was in het huurcontract. Maar het onderhoud van zo’n groot pand was voor een vrouw op leeftijd niet mogelijk.”

“Nadat mevrouw Hogenes verhuisde naar een aanleunwoning werd geconstateerd dat het pand in een zeer slechte bouwkundige staat verkeert. Het stadsdeel besloot het pand te laten bewonen door kraakwachters om op die manier anderen te weren. Vanwege instortingsgevaar was dit echter van korte duur.”

Vernielingen

De antikrakers moesten eruit. Het pand werd ditmaal echt gekraakt. Vanwege het nog steeds dreigende instortingsgevaar werden deze krakers, door de politie ontruimd. De stadsdeelraad gaf daarna zelf de opdracht aan bouwvakkers het pand onbewoonbaar te maken. Op willekeurige plaatsen in het pand werden vernielingen aangebracht. Thesing: “Grote gaten waren in het dak en in de vloer geslagen. Er was van alles kapot, zelfs een schouw uit 1880. Het leek wel alsof er een bom ontploft was.”

Diefstal

Bestuurder Martine Fransman van stadsdeel Westerpark zegt hierover: “De schouw is door ons niet kapot geslagen maar die is gestolen door onbekenden. Dit geldt ook voor de waardevolle deurknoppen die in het pand aanwezig waren. De vloer die is stukgeslagen is niet van waardevolle betekenis. Gelukkig hebben wij het prachtige glas-in-lood wel kunnen bewaren”. De boerderij is vervolgens door het stadsdeel dichtgetimmerd. Ook dit was niet afdoende om verdere diefstal te voorkomen. De houten platen zijn weggehaald door onbekenden, “zelfs een door ons geplaatste alarminstallatie is weggehaald”, zegt Fransman.

Bezetting

Sinds een week wordt de boerderij bezet door twintig buurtbewoners die om de beurt de wacht houden. De bewoners zien de boerderij liever een sociaal-culturele en groenfunctie vervullen, volgens Thesing. “Een paar jaar geleden heb ik in het bestemmingsplan laten opnemen dat ik er graag een ponyclub zou willen vestigen. Dit zou dan ook voor mensen met een laag inkomen toegankelijk moeten zijn. Daar is verder niets mee gedaan.” Nog steeds is dit een van de plannen die de buurt ook verwezenlijkt zou willen zien.

De stadsdeelraad wil een aantal (markt)partijen nu de mogelijkheid geven om hun plannen voor de toekomst van de boerderij bij de stadsdeelraad in te dienen. De plannen van de marktpartijen moeten zodanig van aard zijn dat het past in het recreatieve karakter van de omgeving. Fransman: “Wij zien het liefst plannen waar de buurt wat aan heeft. Dan denk ik bijvoorbeeld aan een ecoboerderij, een theehuis of een kinderopvang. Deze opties staan open.”

De buurtbewoners hebben zich opgesteld als marktpartij. Zij hebben, als comite “Red de Boerderij”, hun stem laten horen op de commissievergadering van vorige week. Over de invulling van de toekomst is het comite het met het recreatieve karakter roerend eens. Maar er zijn duidelijke twijfels. De buurt is bang dat de boerderij kan worden opgekocht door iemand met genoeg vermogen. Hierdoor zou de buurt niet meer kunnen genieten van waar hij recht op heeft. namelijk: een toegankelijk cultureel recreatief stukje groen, direet om de hoek. Volgens Thesing worden er binnen het comite ideeen geinventariseerd. Het plan om zelf fondsen te gaan werven is daar een van. Op die manier wil het comite concurreren met andere marktpartijen.

In de tussentijd is de toekomst van de boerderij een onzekere kwestie. Fransman sluit de plannen die de buurt heeft niet uit. De buurtbewoners mogen voorlopig op de boerderij blijven en ze zijn vastberaden. Thesing: “Het belangrijkste is dat je de buurt erbij betrokken houdt!”

Homepage Boerderij Hogenes: http://www.goudentips.org/boerderij

huis-aan-huiskrant ECHO 07-02-2001

---