[Squat!net]

Door onze verslaggever

ARNHEM – Bewoners van de oude munitiebarakken in natuurgebied De Galgenberg ten noorden van de Schelmseweg in Arnhem kunnen daar komende jaren blijven wonen.

Marian Leijser met haar buurman Neil Macfarlane en hondje Knollie voor haar huisje op De Galgenberg. – Foto: Hans Broekhuizen

De gemeente heeft nog geen concrete plannen met het gebied dat in het bestemmingsplen buitengebied noord valt, laat een woordvoerster van de afdeling Stadsontwikkeling van de gemeente weten.

In het bosgebied liggen vijf oude munitiebarakken en staan enkele bijgebouwen van defensie. De grond is sinds 1992 van de gemeente Arnhem, de barakken zijn nog van het ministerie van defensie. Ze werden ruim dertien jaar geleden door acht jongeren gekraakt. Op dit moment wonen er vijftien mensen, onder wie drie krakers van het eerste uur, in het complex midden in het bos.

De aanvankelijk zeer primitieve barakken zijn in de loop der jaren van alle gemakken voorzien.

De bewoners beschikken nu onder andere over stromend water en elektra en hebben een eigen telefoonaansluiting. Een van hen is Marian Leijser die al dertien jaar op De Galgenberg woont.

Het is een gehuchtje nu, tussen aarden wallen

Door ALBERT OOST

ARNHEM – Langs de Schelmseweg, aan de overkant van Moscowa, ligt in het bos ‘De Galgenberg’. Een gehuchtje nu van barakken, nog altijd verscholen tussen aarden wallen, waar lang geleden munitie lag opgeslagen. Marian Leijser (31) woont er inmiddels al dertien jaar.

Foto: Hans Broekhuizen

Ze reageert heel sportief.

“Ben je in verwachting?’ Marian Leijser lacht. Niet zachtjes. Uitbundig schalt het door het bos.

“Dat denken wel meer mensen. Maar het komt van het vele bier drinken hoor.”

Haar buikje bolt licht. Ze is niet groot en draagt schoenen met plateauzolen van zeker vier centimeter dik om wat langer te lijken.

In haar blonde haren die ze woest op haar hoofd draagt, heeft ze wat blauw gedaan.

In 1989 was ze ‘Biggetje’ voor haar vrienden. “Ze droeg schoenen met hakjes en ze zat onder de make-up. Als ze wat gedronken had, sloeg haar gezicht steeds meer roze uit”, weet een van hen nog.

‘Stronteigenwijs’, ‘een goed hart’ en ‘recht voor zijn raap’, zijn etiketten die, gevraagd, haar nu worden opgedrukt.

“Ik zat in de punk-beweging. Zo’n Nina Hagen typje was ik. Een popje. Eigenlijk een opgedirkte tuttebel. Ik kon nog geen hamer vasthouden. Twee jaar later ben ik maar eens van die legerschoenen gaan halen. Dat was toch wat makkelijker met al dat graven en werken hier”, verklaart Biggetje van toen.

Marian, van-huis-uit Huissense was in april 1989 een van de eersten die op De Galgenberg ging wonen. De eerste twee jaar met haar vriend.

Sindsdien leeft ze er op zichzelf met haar kat Scummy die dertien jaar geleden in het gehuchtje werd geboren.

In een deel van een van de vier barakken achter het grote ijzeren hek in het bos. Waar nu de bruidsluier de muren bedekt. Waar planten weelderig groeien. “Ik heb een keer de beerput leeggeschept. Het blijkt goede mest te zijn.”

Ze kwamen dertien jaar geleden met z’n achten om de al jaren leegstaande barakken van defensie te kraken.

Met een trekker reden ze het bospad langs de Schelmseweg in waar na ruim honderd meter het complex zichtbaar werd. Daar trokken ze de stalen deuren open. Van vier rijen barakken achter prikkeldraad en nog enkele gebouwen daarbuiten.

Ze gingen er wonen en hadden grote idealen. Marian woont er nog. En met haar nog drie andere bewoners van het eerste uur. En de meeste van de overige elf bewoners meer dan tien jaar.

In het begin was er nog wel ‘een onnozele briefwisseling met defensie’ over hun kraakactie. Uiteindelijk mondde dat uit in een gedoogsituatie.

“Een kampsfeer”, omschrijft ze de beginperiode op De Galgenberg. “Net een klein openluchtmuseum. Ik maakte mijn huiswerk bij kaarslicht. Ik had een houtkachel die de kamer in rook zette omdat de schoorsteen weer eens niet trok. Mijn kleren waste ik op een wasbord en droogde ik met een wringer. In de winter heb ik me wel eens met sneeuw gewassen. En iedereen moest vegetarisch zijn. En zelfvoorzienend. Het was een anarchistisch ideaal. Maar het bleek uiteindelijk toch te hoog gegrepen. We zijn mensen van deze maatschappij, geen boeren. Daar ben ik inmiddels wel achter. De grond hier is waardeloos. Daar groeit nog geen aardappel op.”

De eerste jaren waren hard. In de barakken was geen elektriciteit, geen water, geen telefoon. Het waren vier muren, een dak en vloeren van stoeptegels. Buiten het hek moesten de jerrycans met water worden gevuld.

Ze moesten beerputten graven, zinkputten en geulen voor leidingen. Er moesten ramen in de barakken komen.

Ploeteren was het.

“Ik heb het eerste jaar meer onder de grond dan erboven gezeten. Nu heb ik een toilet, een douche, een wasmachine, telefoon, zelfs internet. We hebben nu één gezamenlijke meter voor water en elektra, onderling verrekenen we het bedrag dat we maandelijks moeten betalen.”

Haar huis vindt ze steeds leuker worden. “En als ik wat wil veranderen, verander ik het. Dan ga ik verbouwen. Dat heb ik geleerd. Dat kan ik ook gewoon doen, ik heb geen huisbaas.”

Ze vertelt het ontspannen, een heerlijke goedlachse vrouw die werkt in een crisisopvang voor jongeren in Arnhem.

Haar betrokkenheid met haar werk is groot. “Daar zitten veel blowers onder. Harddrugs verslaafden komen er bij ons niet in. Maar blowen wordt ook een probleem. Het schijnt ook verslavend te zijn.”

Zestien uur werkt ze in de crisisopvang. Omdat ze de rest van haar tijd ook wil genieten van andere aspecten van het leven.

“Feestjes en klussen in en rond mijn huis. In de tuin wat prutsen. Dit is mijn thuis. Zo voelt het. Waarom zou ik hier vertrekken? En zo denken de andere bewoners die tegenwoordig ook gewoon een baan hebben of studeren er ook over. Bezoek vindt het hier vaak niet luxe genoeg. Hoe ik woon vinden ze wel leuk, maar ze zouden het zelf toch niet willen. Dat snap ik niet goed. Ik heb toch alles. En dat midden in een stuk bos waar steeds meer haviken komen. Omdat enkele bewoners hier ook kippen hebben. Ik heb nu zelfs een oliekachel. Dat is pas luxe.”

Angst voor een ontruiming van De Galgenberg heeft ze niet. “Daar is al dertien jaar geen sprake van. Misschien als de gemeente Arnhem besluit dit gebied terug te geven aan de natuur. De grond hier is sinds 1992 van de gemeente, de gebouwen van defensie.”

Als dat ooit gebeurt, kan ze misschien een ander ideaal verwezenlijken. “Ooit wil ik nog in een klein kerkje wonen.”

[squat!net]

DEN HAAG – De Nationale Ombudsman heeft in een gisteren bekendgemaakt rapport het openbaar ministerie (OM) in Den Haag op de vingers getikt.

Een klacht over de ontruiming van drie krakerspanden aan de Aalmarkt in het centrum van Leiden werd gegrond verklaard. De Ombudsman stelt dat officier van justitie J. Horstman geen opdracht had mogen geven voor de ontruiming in de vroege ochtend van 3 september 1999.

De krakers hadden de klacht via hun advocaat I. van den Brûle bij de waakhond voor correct overheidsoptreden ingediend. De Ombudsman omschrijft het gedrag van de officier als ‘niet behoorlijk’. De officier is er ten onrechte van uitgegaan dat zij geen rekening hoefde te houden met het kort geding van de krakers tegen de aangekondigde ontruiming, aldus de Ombudsman.

De officier was op de dag voor de ontruiming via een fax op de hoogte gesteld van een dagvaarding in kort geding. Daarbij had de advocaat die dag meerdere keren contact gehad met de betreffende officier van justitie over de kwestie. Deze signalen waren voor de officier geen reden om van ontruiming af te zien.

De fax met de mededeling van de advocaat kwam op de dag voor de ontruiming om 18.02 uur binnen bij het OM in Den Haag. De officier las de fax pas de volgende dag, toen de ontruiming al achter de rug was. Tot nu toe beriep de officier zich erop dat ze formeel gezien te laat op de hoogte is gesteld van het kort geding. De minister van Justitie steunde haar in deze lezing.

Een woordvoerder van het OM liet gisteren weten dat sinds de ontruiming in Leiden de afspraken zijn veranderd. “Als de dagvaarding voor het kort geding is uitgegeven vóór de ontruimingsdatum, ontruimen we in principe niet.” Hij voegt daaraan toe dat het OM zich het recht voorbehoudt toch door te zetten, als dat in het maatschappelijk belang is.

Marco van Duin, woordvoerder van de krakers, vind dat de gemeente haar conclusies moet trekken uit de uitspraak van de ombudsman. “De panden staan nog steeds leeg en er rust nog geen nieuwe bestemming op. We willen opnieuw in deze gebouwen gaan wonen.”

De Leidse wethouder Pechtold zegt drie jaar geleden naar beste weten gehandeld te hebben. “Dat Leiden en het OM het achteraf niet goed hebben gedaan, is spijtig.” Volgens hem is bewoning van het pand aan de Aalmarkt niet meer mogelijk. “Te meer omdat er al enige tijd een archeologisch centrum isANP ondergebracht.”

[squat!net]

Door onze verslaggever

LANGENBOOM – De eigenaar van het mob-complex in Langenboom dat sinds vorige week gekraakt wordt, stapt naar de rechter om de veertien krakers uit de gebouwen op het militair terrein aan de Eikenlaan te krijgen.

“We hebben vergeefs geprobeerd om met de krakers tot een goed gesprek te komen”, zegt directeur Van der Heijden van de Udense beleggersgroep Heven. Hij heeft als privé-persoon het zeven hectare grote terrein twee jaar geleden gekocht. “Ik ben zelf nog aan de poort geweest. Als het op deze manier niet lukt om die mensen tot vertrek te dwingen, dan zit er niks anders op dan een kort geding aan te spannen. Zij hebben niks te zoeken op een terrein waar ik de eigenaar van ben. Zo simpel is dat”, aldus Van der Heijden. De eigenaar heeft vergevorderde plannen met het voormalig militair terrein. Hij wil aan de Eikenlaan woningen en/of bedrijven laten bouwen. Maar om de bouw van huizen en bedrijven mogelijk te maken, moet de gemeente Mill en Sint-Hubert het bestemmingsplan wijzigen. Wethouder Van Genugten: “We zijn met de eigenaar in gesprek over wat er zoal mogelijk is op het terrein. Op de eerste plaats wordt bij ondernemers in Langenboom gepolst of zij zich op dat terrein willen vestigen. Belangrijk is dat wij, gemeente en eigenaar, met een haalbaar plan naar de provincie stappen, haalbaar met het oog op de wijziging van het bestemmingsplan.” Van Genugten verwacht dat voor het einde van dit jaar meer duidelijk moet zijn over de toekomst van het mob-complex.

[squat!net]

door Angelique Rondhuis

9 JULI 2002 – DEVENTER – Was het huisvredebreuk of niet? De gemeente zegt van wel, kraker Thomas en omwonenden houden vol dat de anti-krakers al uit het pand aan de Holterweg vertrokken waren toen Thomas dit weekeinde samen met een vriend zijn intrek nam in het slooppand.

De krakers zijn nog maar net weg of de slopers slaan al toe. ((Foto Ab Hakeboom))

Maandagochtend kwam er al een einde aan de kraakactie. De politie zette de jongemannen eruit en voordat er ook maar iets kon gebeuren deed de slopershamer zijn werk al. De buurt stond er bij en keek erna. Niet bij machte om wat te doen, maar ze waren het ook niet eens met de gang van zaken. Verschillende huizen op de Holterweg staan op de nominatie gesloopt te worden. Aan de ene kant voor de verbreding van de weg, aan de andere zijde voor de bouw van de skihal, waarvan het nog niet zeker is of die er überhaupt komt.

‘We zijn niet eens op de hoogte gesteld dat het pand vandaag gesloopt zou worden‘, zegt de directe buurman, Gerrit Pannekoek. ‘Dat is toch belachelijk?

VERHUURD

Naast zijn huis staat ook een pand officieel leeg, maar bewoond door anti-krakers. Breurman en Pannekoek zijn beide eigenaar van hun huis en willen niet weg. De andere huizen in de buurt waren verhuurd.

‘Ik ben hier geboren en getogen. Mijn vader heeft het huis zelf gebouwd‘, legt Pannekoek uit. ‘In 1998 had ik net een grote verbouwing gehad toen de gemeente kwam. Ik moest hier weg. Ik vertelde ze dat dat helemaal niet nodig is: de Holterweg wordt aan de andere kant breder gemaakt. Maar nee, dat was het niet. De weg werd zo duur dat ‘omliggende gronden in exploitatie genomen moeten worden‘, dreunt Pannekoek het uit het hoofd geleerde zinnetje op. Eerst zouden er kantoren komen, maar vervolgens hoorde hij jaren niets meer van de gemeente.

Tot vorig jaar. Toen kwam ineens ‘die pias‘ met het ‘onzalige‘ plan voor een skibaan, legt Pannekoek uit. ‘Ik heb geen zin om te verkopen. Ik heb het hier goed naar m‘n zin. De ambtenaar kwam niet verder met mij. Toen kwam wethouder Doornebos langs. Ik heb ‘m gevraagd hoe een PvdA-er kan verzinnen zoiets onbenulligs te bouwen als een skibaan. Er werd me gezegd dat ik kan blijven wonen als er geen skibaan komt.‘

Ondertussen loopt zijn buurtje echter leeg. Pannekoek en zijn vrouw zijn niet de jongsten meer en krijgen wel een beetje een onveilig gevoel. ‘En als het nu zo zou zijn dat ze het nu platgooien en over twee weken met de bouw beginnen, dan zou het wat anders zijn‘, vindt hij.

MOOI

Thomas heeft net zijn weinige huisraad in de auto gezet. ‘Dit was een hartstikke mooi huis. En de komende vijf jaar staat er echt helemaal niets op die plek hoor‘, zegt hij terwijl de slopers van Dusseldorp de eerste happen in de muren van het witte huisje zetten.

‘Als ik me aan de regels moet houden, moet de gemeente dat ook‘, verklaart Thomas zijn kraakactie. Volgens hem zijn de procedures rondom de sloop niet netjes verlopen. ‘Het is een kat- en muisspel. Ik dacht hier met allerlei procedures nog wel een jaartje of twee, drie te kunnen wonen. Maar dat ging dus niet helemaal door. Nu ja, ik zie wel weer waar ik terecht kom.‘

PLAT

Zijn kraakvriend werd tijdens de ontruiming door de politie meegenomen naar het bureau. ‘Toen was ik er net niet. Ik heb geprobeerd te bellen, maar ik weet niet wat ze met hem doen.‘

De mannen van Dusseldorp gooien ondertussen niet het gehele huis plat. Het gaat net zo ver, dat niemand meer in z‘n hoofd haalt er te gaan wonen. ‘We hebben een halve dag vertraging opgelopen‘, zegt G. Dijkman van de gemeente Deventer. ‘De sloop moet twee weken duren.‘ Een paar uur later staan er hekken om het witte huis met de happen erin. Een sloper is er niet meer bezig.

[squat!net]

Door onze verslaggever

LANGENBOOM – De gebouwen op het voormalige militaire terrein aan de Eikenlaan in Langenboom, even buiten het dorp, zijn gekraakt.

Een groep van zo’n veertien jongeren heeft bezit genomen van de overwoekerde gebouwen op het mob-complex, die alweer enkele jaren leegstaan.

Onder de jongeren bevinden zich enkele krakers die in de tweede helft van vorig jaar in korte tijd ook de leegstaande gebouwen van de Binckhof en de voormalige Generaal De Bonskazerne in Velp bezetten. Door tussenkomst van de Bossche rechter kwam er begin dit jaar een einde aan die bezetting.

“Het is zonde om leegstaande gebouwen zo te laten verloederen”, zeggen de krakers van het mob-complex in Langenboom, die nu een week op het militaire terrein bivakkeren.

“Wij willen hier gaan wonen”, zeggen ze. “Verder willen we hier atelierruimte maken voor kunstenaars.”

Het zeven hectare grote terrein is eigendom van de Udense beleggersgroep Heven. Die kreeg de grond in handen nadat de voormalige eigenaren, de Langenboomse familie Van der Linden, de vrijkomende percelen gekocht hadden van Defensie. Bij de beleggersgroep in Uden was gisteren niemand bereikbaar voor commentaar.

Volgens de krakers is er van de zijde van Heven al contact gezocht. “Als wij het goed begrepen hebben, wil de advocaat van dat bedrijf binnenkort een gesprek met ons hebben.”

Als een pand eenmaal gekraakt is, gelden voor de bewoners bepaalde rechten. De politie kan dan niet zomaar meer binnenvallen. Alleen als er meldingen van overlast bij de politie binnenkomen, kan ingegrepen worden.

Eigenaren van gekraakte panden wacht in dit soort gevallen de gang naar de rechter, om via een kort geding de gebouwen ontruimd te krijgen.

[squat!net]