Waarom wordt onze bezetting van Ivicke als gevaar gezien? En wat is het dan precies dat wij in gevaar brengen? Hier zal ik deze vragen wat ruimte geven en dat leidt ons noodzakelijk terug in tijd.
In januari 2019 vroeg de eigenaar aan de gemeente om het bestemmingsplan te handhaven – een aanvraag die in juni afgewezen werd. De gemeente noemde als redenen het gevaar voor de publieke orde in het geval van een ontruiming en het gebrek van renovatieplannen van de eigenaar, waardoor dus herhaald leegstand tot een herkraak zou kunnen leiden.
[Kanttekening: het bestemmingsplan is het bureaucratische lot van Ivicke. In de jaren 1980 werd de bestemming van Ivicke van een woonruimte tot een kantoor veranderd. Daarna hebben door de eigenaar ingehuurde antikraakbedrijven wel gebruik gemaakt van sommige kamers – een juridische grijze zone, eigenlijk illegaal maar getolereerd, omdat een bedrijf eraan verdient en omdat het tijdelijk is. Terwijl ons gebruik hoogstwaarschijnlijk ook van tijdelijke aard zal zijn, hebben zowel de eigenaar als ook de gemeente het bestemmingsplan als strategie gebruikt om ons uiteindelijk te ontruimen.]
Terug in de tijd: De advocaat van de eigenaar ging in beroep tegen de beslissing van de gemeente op 29 juli, en dit is door de gemeente op 31 juli ontvangen – een spannende timing, want de burgemeester kwam over het geplande No Border Kamp op 30 juli te horen. Het No Border Kamp is een internationale bijeenkomst, waar workshops over het onmenselijke migratiebeleid en strijden in de hele wereld informeren en acties worden gedaan (door bijvoorbeeld bedrijven die bij het migratiebeleid betrokken zijn te noemen en te schamen).
Hier zullen we pauzeren, want deze dagen zaten vol met legale procedures en politieke strijd.
Nadat de advocaat van de eigenaar door de gemeente over het NBK was geïnformeerd, begon ze een rechtszaak tegen de gemeente om haar te dwingen het kamp te verbieden. Toen de eerste rechter er niet mee eens was, ging ze in beroep, maar ook de tweede rechter vond dat het toen gaande NBK mocht doorgaan. Het is interessant om de argumenten tegen het NBK te onderzoeken. De advocaat had het voornamelijk over de potentiële schade aan het rijksmonument die de activiteiten tijdens het kamp zouden kunnen veroorzaken. Dit is best belachelijk, aangezien ze de eigenaar vertegenwoordigt die sinds jaren zonder schaamte de verkrotting van Ivicke heeft getuigd zonder enkele actie tegen haar uiteindelijke vernietiging te ondernemen.
Dit argument is dus duidelijk hypocriet, maar het is bovendien feitelijk zwak – aangezien het kamp buiten plaatsvond: bezoekers kampeerden in de tuin, waar ook sanitaire en keuken faciliteiten aanwezig waren, discussies en workshops vonden in tenten in de tuin plaats; het gebouw werd uitsluitend als opslagruimte gebruikt. De monumentale waarde was dus duidelijk niet in gevaar.
Daarnaast hoorden we niets dergelijks op 17 en 18 mai toen een muziekfestival in onze kelder en de concertzaal was georganiseerd. Dit evenement vond bijna uitsluitend binnen plaats en het aantal gasten was vergelijkbaar met het NBK.
Je zou je nu kunnen afvragen waarom toen noch de eigenaar noch de gemeente naar het gevaar van de monumentale waarde van het gebouw wezen… Zelfs de berichtgeving door de pers was positief – “de krakers deden geen vlieg kwaad”, en het evenement kon zonder verstoring door de eigenaar of de gemeente doorgaan. In kranten en raadsvergaderingen werd de aanpak van de eigenaar en zijn gebrek aan renovatieplannen besproken en niet de aanpak/ontruiming van “de krakers”.
Tijdens het NBK werden we echter als gevaar voor het gebouw, de buren en de publieke orde van Wassenaar neergezet. Waarom verschilden de reacties op deze twee evenementen zo erg??
Er kan maar een reden zijn – het No Border Kamp was politiek. Het politieke karakter van het evenement was het probleem en niet het gevaar voor het rijksmonument. De eigenaar en de gemeente zagen eerder een gevaar voor de gevestigde orde en vonden dat een actiekamp, ook genoemd een demonstratie (tijdens de rechtszaak) niet passend was voor het rijksmonument in Wassenaar. De gemeente vond het een bedreiging voor de publieke orde in de stad waar de rijkste mensen van Nederland wonen – en de oneerlijke verdeling van eigendom en rijkdom het duidelijkst is.
Tijdens het NBK voelden we dat het evenement als gevaar werd gezien, want de autoriteiten schuwden niet om buitengewone bewaking toe te passen: ze installeerden bijvoorbeeld een camera die op het hek was gericht – elk gezicht van mensen en elk kenteken van voertuigen die naar binnen of buiten gingen kon dus herkend worden – duidelijk een schending van het recht op privacy. Bovendien kwam de politie en autoriteiten van de gemeente regelmatig langs. Op de laatste dag kwam zelfs de ME uit Den Haag met tien bussen om ons te intimideren (als reactie op een demonstratie bij NATO).
We kregen daarnaast ook bezoek van een journalist van de Wassenaarse krant die we op het terrein lieten totdat we de ware identiteit van de gast herkenden – het was in werkelijkheid de fractievoorzitter van de VVD, Laurens van Doeveren. Ook hier moeten we even pauzeren. Dit is identiteitsdiefstal en het bezoek onder foute voorwaarden leed bovendien tot allemaal foute uitspraken (bijvoorbeeld: “de staat van het pand is achteruit gegaan sinds dat het gekraakt is”). De berichtgeving rond het NBK volgde hetzelfde patroon, waar het kamp gedemoniseerd en het gevaar overdreven werd.
Van Doeveren was ook degene die (samen met CDA) de motie “aanpak krakers/ontruiming Ivicke” voor de volgende vergadering van de gemeente indiende1. De vergadering vond op 17 september plaats en zorgde voor hevige discussie. Terwijl alle politici zo snel mogelijk afscheid van ons wilden nemen, waren de raadsleden alsnog verdeeld over de motie die pikante details bevatte. Zo stelden VVD en CDA voor om spandoeken, borden en vlaggen op het terrein te verwijderen – om dus onze vrijheid van meningsuiting te beperken. Dit laat goed zien in welke mate VVD en CDA (de uiting van) onze ideologie als bedreiging waarnemen – het mag niet zichtbaar zijn en hoort niet bij “dit prachtige rijksmonument”. Deze opdracht vonden sommige raadsleden wel te ver gaand en werd uiteindelijk geschrapt. Veel nadruk werd gelegd op het tegenkomen van de verkrotting van Ivicke maar de aanpak van de eigenaar werd op dit moment niet duidelijk besproken. De raadsleden waren het met elkaar eens dat de toekomst van Ivicke zonder ons moest verlopen maar dat we tot de ontruiming nog een functie vervullen – we zijn ten slotte met het onderhoud bezig in tegenstelling tot de eigenaar.
Terwijl de woorden uit de kranten en de monden van politici als verwachte, reactionaire propaganda kunnen worden gezien, kwam de reële wending in de strategie van de gemeente tegen ons verblijf. Als je je aan het begin van dit artikel herinnert, had de gemeente de aanvraag van de eigenaar om het bestemmingsplan te handhaven afgewezen. Na de bovengenoemde raadsvergadering herriep de gemeente haar oorspronkelijke beslissing – het NBK was een te grote provocatie voor de gevestigde orde in Wassenaar, waar vele winners van het kapitalisme wonen. Terwijl ze het gevaar voor het rijksmonument benadrukten, zijn ze in werkelijkheid bang voor het gevaar van politieke diversiteit en activisme – in de woorden van Laurens van Doeveren: “Wassenaar is toch geen linkse gemeente”.
Ons kritiek op het kapitalisme en op vastgoedspeculatie is niet welkom.
Niettemin – of precies daarom – zullen wij doorgaan met de strijd voor ons recht op rust en vreugd in ons thuis, en tegen de oneerlijke verdeling van eigendom en rijkdom.
Als je geïnteresseerd bent in de voortzetting van dit verhaal, kijk dan naar de artikelen die de meer recente ontwikkelingen volgen over de spanning in de driehoek van de eigenaar, de gemeente en ons.
Huize Ivicke
Rust en Vreugdlaan 2
2243AS Wassenaar, Nederland
ivickeautonoom [at] riseup [dot] net
https://squ.at/r/64fv
https://huizeivicke.noblogs.org/
Een paar kraakpanden in Nederland: https://radar.squat.net/nl/groups/country/NL/squated/squat
Groepen (sociaal centrum, collectief, kraakpand) in Nederland: https://radar.squat.net/nl/groups/country/NL
Evenementen in Nederland: https://radar.squat.net/nl/events/country/NL
bron: Huize Ivicke Autonoom https://huizeivicke.noblogs.org/post/2020/08/04/the-danger-of-occupied-ivicke/
