De afgelopen tijd is er weer juridische verandering op het gebied van kraken geweest. Zo is er in Haarlem een strafrechtelijke zaak gevoerd tegen de ontruiming van kraakpand het Anker (Zaandam), de zaak is verloren maar er is baanbrekende jurisprudentie ontstaan! Jurisprudentie die in het voordeel van de kraker werkt en er nog wel eens voor kan zorgen dat krakers in de toekomst een strafrechtelijke zaak kunnen gaan winnen. Tevens kan dit betekenen dat een Officier van Justitie minder snel aangiftes in behandeling gaat nemen, dat is in de regio Zaanstreek al het geval. Dit zorgt ervoor dat de kraker dus vaker kan blijven of de eigenaar een civiele procedure moet starten.
De zaak ging over een ontruiming van een 5 jarig gekraakt pand, de Haarlemse rechtbank sprak uit in het voordeel van de eigenaar door toch tot ontruiming over te gaan. Maar de rechter bracht ook naar voren dat er met meer punten rekening moet worden gehouden bij zo’n uitspraak tot ontruiming. Dit breekt de norm waar de rechtbank Amsterdam net na het kraakverbod mee kwam; “altijd ontruimen tenzij de eigenaar echt geen plannen heeft, ook al klinken de plannen onrealistisch”.
Hier zijn de belangrijkste punten die naar voren zijn gebracht in het vonnis:
———
4.2
De Staat heeft onder meer verwezen naar het vonnis van de voorzieningenrechter
van de rechtbank Amsterdam van 18 maart 2011 @CLI:NL:RBAMS:201l:8Q7649),
waarin een door krakers gevraagd verbod van strafrechtelijke ontruiming is geweigerd.
In dit vonnis is overwogen dat bij de afweging van de belangen van krakers en de eigenaar
steeds het uitgangspunt geldt dat een eigenaar het recht heeft om over zijn pand te
beschikken zo hij wil. In het geval een eigenaar echter geen enkel belang heeft bij de
ontruiming en deze alleen maar zal leiden tot langdurige leegstand zonder enig uitzicht op
verandering in die situatie, kan de belangenafweging mogelijk in het voordeel van de kraker
uitvallen, aldus de voorzieningenrechter in rechtsoverweging 4.15. van het vonnis.
4.3
*BLANKED* heeft deze overweging- die nogal wat navolging heeft gekregen
bekritiseerd. Zij heeft daartoe aangevoerd dat de in het Amsterdamse vonnis gevolgde
redenering geen ruimte laat voor een effectieve afweging. Aangezien deze redenering bij
voorbaat leidt tot een afwijzing van een vordering tot tegengaan van een ontruiming heeft
toepassing van dit criterium in de rechtspraak slechts geleid tot afwijzing van vorderingen
tot tegenhouden van een strafrechtelijke ontruiming. *BLANKED* pleit er voor haar vordering te
beoordelen aan de hand van het ruimere criterium dat de Hoge Raad heeft gegeven in zijn
arrest van 28 oktober 201I (ECLI:NL:HR:201 l:BQ9880).
4.4
De voorzieningenrechter is met *BLANKED* van oordeel dat de wet (en de voormelde
uitspraak van de Hoge Raad) niet dwingt tot strikte uitleg die in de genoemde uitspraak
van de voorzieningenrechter te Amsterdam is neergelegd. Die uitleg wordt te strikt geacht.
In het bijzonder wordt niet onderschreven de gedachte dat het belang van de eigenaar steeds
dient te prevaleren boven dat van de kraker tenzij de ontruiming alleen maar zou leiden tot
langdurige leegstand en er niet enig uitzicht op verandering in die situatie is. Het komt
telkens aan op een afweging van het (in abstracto prevalerende) zelfbeschikkingsrecht van
de eigenaar tegen het door de kraker uitgeoefende huisrecht. In die afweging – die wordt
gemaakt in een juridisch maatschappelijke context waarin aan het ‘woonbelang” een hoge
waarde wordt toegekend en waarin schaarste van woonruimte een zowel actueel als
hardnekkig probleem is – kan een veelheid van factoren een rol spelen:
– de aard van het betrokken object(leent het zich voor bewoning of levert dat
gezondheids- of veiligheidsrisico’s op?),
– de eigenaarsbelangen die met de ontruiming worden gediend (heeft de eigenaar
concrete plannen? Moet hij het leveren of anderszins ter beschikking stellen van
derden? Wat zijn de gevolgen van het uitblijven van die
levering/terbeschikkingstelling? Hoe urgent en zeker is een en ander?),
– de wijze waarop het pand is gebruikt (zijn de bewoners zorgvuldig met het eigendom van anderen omgesprongen?),
– de opstelling van de bewoners in relatie tot de planontwikkeling door de eigenaar
c.q. de planontwikkeling met het oog waarop de eigenaar wil ontruimen,
———–
Om onze advocaat mooi te quote: “De twee meest baanbrekende rechtsoverwegingen sinds de invoering van het kraakverbod”.
Nu vertrouwen wij er niet in dat de rechtszaken ervoor zorgen dat je door kan blijven kraken. Maar als jij wilt weerhouden dat de terroristische eenheid van de staat(politie) je deur intrapt, is het handig dat je de rechtbank kan gebruiken om ze terug te fluiten.
Wij hebben ook te horen gekregen via onze advocaat dat de lokale Officier van Justitie door deze rechtszaak en vele ontruimingen hardere eisen gaat stellen aan de eigenaar voordat ze een aangifte opnemen.
Volledige vonnis: https://www.indymedia.nl/node/37969
