Vandaag is een poging gedaan de Watertoren aan de Amsterdamsestraatweg in Utrecht te kraken. Deze watertoren is al vele keren gekraakt; de kraak van vandaag is helaas niet geslaagd. De watertoren, een aangewezen rijksmonument, is sinds 1986 niet meer in gebruik. De ondernemer die de toren in 2014 kocht, heeft tot op heden zijn plannen niet verwezenlijkt. Tegelijkertijd worden alternatieve manieren van gebruik keer op keer tegengehouden en ‘ontruimd’ voor leegstand. Dit terwijl het monumentale pand in verval raakt.
De kraakpoging van vandaag was bedoeld als een protest tegen het plan van de partijen CDA en VVD om de Wet Kraken en Leegstand uit 2010 aan te scherpen. Het doel van de wet uit 2010 was om zowel kraken als leegstand aan te pakken. In de afgelopen jaren zijn voornamelijk krakers vervolgd, terwijl een leegstandsverordening slechts in een aantal gemeenten van kracht is. Het nieuwe voorstel geeft krakers amper tijd en ruimte om zich te kunnen verdedigen, of zich te beroepen op het woonrecht. Het woonrecht van mensen die het heft in eigen handen nemen, wordt zo verder uitgehold.
Het nieuwe wetsvoorstel past in een tijd die wordt gekenmerkt door de afbraak van sociale woningbouw en huurrechten. De vernieuwing van buurten in het centrum van (middel)grote steden als Amsterdam en Utrecht zorgt voor een verandering in de woningmarkt die zich meer en meer richt op de rijkere middenklasse. De wachtlijsten voor sociale woningbouw groeien en huurprijzen stijgen. Grotere woningen en koopwoningen worden gebouwd en sociale huurwoningen verkocht of gesloopt. Dit is bijvoorbeeld te zien in Kanaleneiland, waar minder bedeelden worden gedwongen hun buurt te verlaten vanwege een miljoenendeal. Dat de huurrechten onder druk staan, blijkt ook uit de groep ‘weigerverhuizers’ in Rotterdam. Zij weigert te vertekken uit sociale huurwoningen om plaats de maken voor een kleiner aantal luxueuze appartementen.
Terwijl in 2010 het plan was zowel kraken als leegstand aan te pakken, is er tot op heden nauwelijks iets gedaan om leegstand te verminderen. Eigenaren worden niet gestraft; het wordt voor hen in de toekomst nog makkelijker gemaakt panden leeg te laten staan, en winst te maken over de rug van woningzoekenden. Kraken is een vorm van protest om leegstand en woningnood aan te pakken. In een maatschappij waarin ‘participatie’ en zelfredzaamheid worden gewaardeerd, worden zij die meer woningen in plaats van woningnood creeëren, gecriminaliseerd. De watertoren is één van de vele voorbeelden van een pand dat keer op keer wordt ontruimd, zonder dat de leegstand wordt aangepakt.
Het gebrek aan (sociale) huurwoningen of adequate huisvesting ligt niet aan mensen, maar aan de markt. Een middel om kraken aan te pakken bestaat al, een nieuwe wet tégen kraken is geen oplossing. Dus overheid, pak speculatie en leegstand aan, en laat alternatieve woonvormen bestaan!
Persbericht, zondag 18 augustus 2019, Utrecht
Een paar kraakpanden in Nederland: https://radar.squat.net/nl/groups/country/NL/squated/squat
Groepen (sociaal centrum, collectief, kraakpand) in Nederland: https://radar.squat.net/nl/groups/country/NL
Evenementen in Nederland: https://radar.squat.net/nl/events/country/NL
Bronnen
• AD. 2018. Wie zitten er achter de miljoenendeal met woningen op Kanaleneiland?
https://www.ad.nl/utrecht/wie-zitten-er-achter-de-miljoenendeal-met-woni…
kanaleneiland~a04bac45/?referrer=
• NOS. 2019. Eerste ‘weigerverhuizers’ Rotterdamse volkswijk voor de rechter.
https://nos.nl/artikel/2294298-eerste-weigerverhuizers-rotterdamse-volks…
• PvdA. 2018. Toelichting college over miljoenendeal Kanaleneiland onvoldoende.
https://utrecht.pvda.nl/nieuws/verkoop-woningen-kanaleneiland-was-en-bli…
• Rijksoverheid. 2015. Rapport ‘Van ontruimen naar inruimen. Evaluatie van de Wet kraken en
leegstand’ https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2016/02/01/van-ontruim…
inruimen
• Wendingen. 2016. Platform voor de Amsterdamse School. Watertoren Amsterdamsestraatweg,
Utrecht. https://amsterdamse-school.nl/objecten/gebouwen/watertoren-amsterdamsest…
utrecht/
• Het Yuppenparadijs. Over gentrificatie. https://yuppenparadijs.wordpress.com/
Indymedia https://www.indymedia.nl/node/46525
