Utrecht: Rechtszaak ontruiming kraakpand

Naast de Prinsclausbrug staan twee jaren-‘30 woningen tussen het Amsterdam Rijnkanaal en Kanaleneiland, al jaren leeg. In augustus 2011 werd er één gekraakt, de Rooseveltlaan 505. Woensdag dient een rechtszaak over de voorgenomen ontruiming. “Eigenaar gemeente Utrecht moet zich schamen, na jaren leegstand wil zij nu ontruimen, om het daarna weer leeg te laten staan!” aldus de krakers.

Toen in 1956 de Kanaleneiland werd gebouwd, verdween de vroegere Galecopperdijk onder het zand. De paar boerderijtjes die er aan stonden, waren afgebroken, maar de twee jaren-‘30 huisjes met hun rode daken, stonden net niet in de weg. Nu, ruim een halve eeuw later, staan deze historische woningen er verloederd bij. Al 15 jaar worden ze niet meer bewoond en sinds gemeente Utrecht in 2006 eigenaar werd, staan ze leeg en te verkrotten.

De linker van de twee, Rooseveltlaan 505, werd april 2007 gekraakt. De gemeente kwam met een overtuigend verhaal, dat ze er op korte termijn studenten zouden gaan huisvesten. De krakers zijn toen vrijwillig vertrokken, maar van de beloofde bewoning kwam niets terecht. In het rechter huisje, nummer 503, wonen sindsdien enkele zoogenaamde anti- krakers. Nummer 505 staat helaas nog altijd leeg. In Augustus 2011 werd Rooseveltlaan 505 daarom opnieuw gekraakt. “Een trieste bedoeling die we toen aantroffen.” aldus kraker Rogier. “Verstoft spinrag, drie lagen dik, overal lekkages, verrot hout en schimmel tot twee meter hoog op alle muren. Bijna een week aan het schoonmaken geweest voor we onze matrassen naar binnen durfde te halen. Sinds dien een doorlopend doe-het-zelf project; gas en water gerepareerd, dak weer waterdicht gemaakt, dakgoot en schoorsteen geveegd en recent de dakkapel vervangen.”

En toen stonde op 14 december ineens de politie aan de deur; onmiddellijk ontruimen, want het is nog in gebruik. Ja inderdaad, er staan sinds begin 2008 een B.V.-tje en een C.V.-tje ingeschreven, beide zonder personeel en beide diezelfde dag opgericht. Ze hebben geen huurcontract en betalen geen huur. Er stond alleen wat oud promotie materiaal en hooguit één keer per maand legde iemand er iets bij of haalde iets op. En daarvoor staat het leeg en te verkrotten. Na heel veel moeite wacht de politie uiteindelijk toch het oordeel van de rechter af. Het door de krakers aangespannen Kort Geding dient aanstaande woensdag, 18 januari, om 15:00 uur bij de rechtbank in Utrecht.

 

Brief aan raadsleden

Geachte leden van de gemeenteraad,

Graag vestig ik uw aandacht op twee woningen, in het bezit van de gemeente Utrecht, die al jaren leeg staan en staan te verkrotten. Het betreft de adressen Rooseveltlaan 503 en 505 te (3527AD) Utrecht.

Inleiding
Toen in 1956 de Kanaleneiland werd gebouwd, verdween de vroegere Galecopperdijk onder het zand. De paar boerderijtjes die er aan stonden, waren afgebroken, maar de twee jaren-‘30 huisjes met hun rode daken, stonden net niet in de weg. Nu, ruim een halve eeuw later, staan deze historische woningen er verloederd bij. Al 15 jaar worden ze niet meer bewoond en sinds gemeente Utrecht in 2006 eigenaar werd, staan ze leeg en te verkrotten. De linker van de twee, Rooseveltlaan 505, werd april 2007 gekraakt. De gemeente kwam met een overtuigend verhaal, dat ze er op korte termijn studenten zouden gaan huisvesten. De krakers zijn toen vrijwillig vertrokken, maar van de beloofde bewoning kwam niets terecht. In het rechter huisje, nummer 503, wonen sindsdien enkele zoogenaamde anti- krakers. Nummer 505 staat helaas nog altijd leeg. In Augustus 2011 werd Rooseveltlaan 505 daarom opnieuw gekraakt.

Ik ben één van de krakers, die in augustus vorig jaar op de Rooseveltlaan 505 zijn gaan wonen. Wat we daar toen aantroffen, was een trieste aanblik. Verstoft spinrag, drie lagen dik, overal lekkages, verrot hout en schimmel tot twee meter hoog op alle muren. Bijna een week aan het schoonmaken geweest voor we onze matrassen naar binnen durfde te halen. Sinds dien een doorlopend doe-het-zelf project; gas en water gerepareerd, dak weer waterdicht gemaakt, dakgoot en schoorsteen geveegd en recent de dakkapel vervangen. En toen stonde op 14 december ineens de politie aan de deur; onmiddellijk ontruimen, want het is nog in gebruik. Na heel veel moeite wacht de politie uiteindelijk toch het oordeel van de rechter af. Het door ons aangespannen Kort Geding dient aanstaande woensdag, 18 januari, om 15:00 uur bij de rechtbank in Utrecht.

Vragen
1 Deze hele situatie roept bij mij, en hopelijk ook bij u, ontzettend veel vragen op. Mijn eerste vraag is natuurlijk wat u over deze woningen en de voorgenomen ontruiming weet. De volgende vraag is wat de gemeente, of beter gezegd het college van B&W, er over weet. Welke rol speelt de gemeente bij het ontstaan en in stand houden of bestrijden van de leegstand? En welke rol speelt de gemeente bij het tot stand komen van de nu voorgenomen ontruiming?

2 Het is verboden om zonder vergunning van B&W een woonruimte aan de bestemming tot bewoning te onttrekken. Voor de onttrokken woonruimte val een compensatie moeten worden betaald van €410,- per vierkante meter. Voor deze woning is geen onttrekking vergunning aangevraagd of verleend en geen compensatie betaald. Is B&W voornemens handhavend tegen zichzelf op te treden en het verschuldigde bedrag bij zichzelf te gaan verhalen?

3 Sinds 16 januari 2008 staan er op Rooseveltlaan 505 twee bedrijfjes ingeschreven; Grond Exploitatie Maatschappij Kanaleneiland CV en Kanaleneiland Beheer BV. Het toen geldende bestemmingsplan bestemd deze woning als ‘Wonen’. Het nu geldende bestemmingsplan bestemd deze woning als ‘Horeca’, maar staat wonen op de verdiepingen toe. Volgens Het Openbaar Ministerie was deze woning bij één of beide van bovengenoemde bedrijfjes in gebruik als kantoor- en/ of bedrijfsruimte. Voor dergelijk gebruik bieden noch het huidige, noch het oude bestemmingsplan ruimt. Ook is er geen ontheffing van deze bestemming aangevraagd of verleend. Heeft B&W handhavend opgetreden tegen dit strijdig gebruik of is zij voornemens hier tegen op te treden? Of heeft B&W misschien bij handhaving, net als wij en velen buurtbewoners, geconstateerd dat van werkelijk gebruik geen sprake is?

4 Grond Exploitatie Maatschappij Kanaleneiland CV en Kanaleneiland Beheer BV betalen de eigenaar gemeente Utrecht geen huur en hebben ook geen huurcontract. Ook dragen zij niet bij aan het onderhoud. Hierdoor loopt de gemeente, en dus de gemeenschap, inkomsten mis. Het risico is levens groot dat er, op zijn minst een zweem van, belangenverstrengeling ontstaat wanneer de gemeente gratis kantoorruimte gaat uitdelen aan commerciële bedrijven. Daarnaast pleegt de gemeente met dit handelen concurrentievervalsing, zowel op een toch al haperende kantorenmarkt, als door het bevoordelen van deze bedrijven ten opzichte van andere bedrijven die wel de huur van hun kantoorruimte moeten ophoesten. Betalen Grond Exploitatie Maatschappij Kanaleneiland CV en Kanaleneiland Beheer BV inderdaad geen compensatie voor het, zo niet feitelijk dan toch administratief, gebruik van Rooseveltlaan 505?

5 Wat is de verhouding tussen de twee betrokken bedrijfjes, Grond Exploitatie Maatschappij Kanaleneiland CV en Kanaleneiland Beheer BV, en de gemeente Utrecht? Een CV is een twijfelachtige constructie. Bij de Kamer van Koophandel worden namelijk niet de namen geregistreerd van de betrokken vennoten, waardoor de eigenaren onzichtbaar blijven. Geregistreerd wordt alleen dat er 4 vennoten zijn en dat Kanaleneiland Beheer BV de CV beheert. In het pand hebben we echter een schema gevonden waaruit blijkt dat Grond Exploitatie Maatschappij Kanaleneiland CV een samenwerking is van gemeente Utrecht, Stichting Mitros, Stichting Portaal en Proper Stok. Van de eerste drie weten we wel wie het zijn, de laatste is wat lastig. Na wat speurwerk blijkt Proper Stok een handelsnaam te zijn van Heijmans Vastgoed BV, vandaar dat er achter Proper Stok geen BV staat. Dit roept nogal wat vragen op:
a Is de gemeente Utrecht inderdaad één van de vier vennoten in deze CV?
b Is het niet, om voor de hand liggende redenen waarvan enkele reeds hierboven (onder vraag 4) genoemd zijn, uitermate risicovol om als gemeente een dergelijk intieme verhouding aan te gaan met een commercieel bedruif als Heijmans?
c Welke financiële betrokkenheid heeft de gemeente in deze CV, en dan met name in de inbreng van € 3.960.000,- in dit bedrijf?
d Waarom kiest de gemeente deze samenwerking in de rechtsvorm van een CV te gieten, een constructie die in de vastgoed wereld vaak niet op goede intentie duidt?
e Met deze vorm kiest de gemeente voor een actieve inzet die haar eigen handelen minder zichtbaar maakt. Mag van een transparante overheid niet een tegenovergesteld inzet gevraagd of geëist worden?

6 Er is op dit moment geen uitzicht op een bestemming voor noch Rooseveltlaan 503, noch Rooseveltlaan 505. Er was ooit één exploitant die interesse toonde er horeca te vestigen. Die is afgehaakt, omdat deze locatie niet renderend valt te exploiteren. Bovendien tonen de bouwplannen onvoldoende respect voor de cultuur historische en archeologische waarden van deze panden. Hoogstwaarschijnlijk valt dit pand hetzelfde, treurige lot ten deel dat ook de historische boerderijen in Leidse Rijn is overkomen, jaren leegstand en verloedering tot het niet meer te redden is. Is de gemeente bereid, nu er geen uitzicht is op toekomstig gebruik, deze woningen terug dienstbaar te stellen aan de volkshuisvesten door ze terug aan de kernvoorraad sociale huurwoningen toe te voegen?

7 Het Openbaar Ministerie is voornemens Rooseveltlaan 505 te ontruimen op verdenking van kraken. Het OM onderneemt deze stal op basis van een aangifte. Wij gaan er vanuit dat de op dit adres geregistreerde bedrijfjes niet bevoegd zijn deze aangifte te doen. Al zouden zij werkelijk gebruik hebben gemaakt, dan is dit geen gebruik binnen de bestemming en ook niet namens de rechthebbende, er is immers geen huur- of ander contract. De gemeente zal dus aangifte gedaan moeten hebben. Is dit inderdaad het geval en is die aangifte gedaan door of namens B&W, of is er misschien een ambtenaar die iets te intiem betrokken is bij GEM Kanaleneiland BV op persoonlijke titel bezig? Zo ja, hoe rijmt B&W deze handelwijze, bovengenoemde in overweging nemende, met de op 3 juni 2010 door de gemeenteraad aangenomen motie 2010/M17?

Afsluiting
Tot slot wil ik mede namens mijn huisgenoten nogmaals, zoals wij reeds deden in onze brief aan de gemeente begin september 2011, benadrukken dat wij graag in overleg treden met de gemeente. Het liefst zien wij dat deze woningen zo snel mogelijk terug dienstbaar gesteld worden ten behoeve van de volkshuisvesten door ze terug aan de kernvoorraad sociale huurwoningen toe te voegen. Als wij hier, bijvoorbeeld middels onderhoud of herstel, aan bij kunnen dragen, dan doen we dat graag. Vanzelfsprekend zullen we vrijwillig vertrekken, zodra er weer gebruik gemaakt gaat worden van deze woning. Maar voor leegstand vertrekken we zeker niet!

In afwachting van uw spoedige reactie verblijvende,
Hoogachtend,

Krakers.